Ngành công nghiệp ô tô xe điện trên toàn cầu đang bứt phá mạnh mẽ, trở thành nhân tố trọng yếu trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch và phát triển bền vững. Xu hướng này không chỉ mang lại những tiến bộ về công nghệ, hiệu quả sử dụng năng lượng mà còn thể hiện cam kết bảo vệ môi trường. Tại Việt Nam, Tập đoàn Vingroup, với mũi nhọn là VinFast, nổi lên như đơn vị tiên phong, định hình lại ngành vận tải và xây dựng hệ sinh thái giao thông xanh, góp phần giảm thiểu ô nhiễm.
VinFast, thương hiệu xe điện hàng đầu của Vingroup, đang dẫn đầu thị trường xe điện tại Việt Nam. Theo báo cáo, hãng đã bàn giao số lượng xe đạt kỷ lục 87.000 chiếc trong năm 2024. Tỷ lệ nội địa hóa của VinFast đã vượt mốc 60%, với các chi tiết quan trọng như thân vỏ, động cơ, và hệ thống giảm xóc được sản xuất ngay trong nước. Đặc biệt, VinFast không chỉ dừng lại ở lắp ráp mà còn chủ động sản xuất các bộ phận cốt lõi bằng công nghệ tự động hóa hiện đại, đạt chuẩn quốc tế.
Tham vọng của VinFast không dừng lại ở đó. Hãng đặt mục tiêu nâng tỷ lệ nội địa hóa lên 84% vào năm 2026. Đây là bước tiến chiến lược nhằm giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu và mở ra cơ hội lớn cho ngành công nghiệp phụ trợ nội địa thông qua hợp tác với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Các bộ phận như ghế xe, hệ thống phanh, và đặc biệt là PIN – linh kiện có giá trị cao nhất trong xe điện – sẽ được tập trung sản xuất.
Một trong những hành động cụ thể trong chiến lược tự chủ của VinFast là xây dựng nhà máy sản xuất pin VinES tại Vũng Áng, Hà Tĩnh. Với quy mô 8 ha và vốn đầu tư hơn 4.000 tỷ đồng, nhà máy này chuyên sản xuất pin Lithium, phục vụ cho các dòng xe điện và xe bus điện của VinFast. Đây là cơ sở trọng yếu đảm bảo nguồn cung pin chất lượng cao, giúp VinFast gia tăng tỷ lệ nội địa hóa các dòng xe.
Bên cạnh VinFast, ngành công nghiệp xe điện tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ chào đón thêm sự tham gia của các doanh nghiệp lớn khác, điển hình như Tập đoàn Hòa Phát. Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2024, Chủ tịch Trần Đình Long tiết lộ Hòa Phát đang nghiên cứu sản xuất Tôn Silic – sản phẩm nền tảng dùng cho các loại mô tơ điện, biến thế, đặc biệt quan trọng đối với mô tơ điện dùng trong công nghiệp xe điện. Ông Long nhấn mạnh tại Việt Nam hiện chỉ có đơn vị sản xuất Tôn Silic theo hình thức gia công nguyên liệu nhập về, còn Hòa Phát định hướng sản xuất từ gốc, đây là một việc rất khó và chưa có đơn vị nào tại Việt Nam nghiên cứu sản xuất sản phẩm này. Việc sản xuất Tôn Silic sẽ giúp giảm nhập khẩu và thúc đẩy phát triển công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam, đồng hành cùng kỷ nguyên xe điện.
Những nỗ lực và bước đi táo bạo của VinFast cùng tiềm năng tham gia của các doanh nghiệp khác như Hòa Phát đang xây dựng nền móng vững chắc cho ngành công nghiệp xe điện tại Việt Nam. Điều này không chỉ mở ra cơ hội phát triển kinh tế mà còn đưa đất nước tiến gần hơn tới một tương lai xanh và bền vững.
Theo báo cáo nghiên cứu của Motal Intelligence, quy mô thị trường xe điện Việt Nam ước tính đạt 2,93 tỷ USD vào năm 2025 và dự kiến tăng lên 6,69 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 18% trong giai đoạn 2025-2030. Nhu cầu tăng cao đối với xe điện tiết kiệm nhiên liệu, hiệu suất cao, phát thải thấp, cùng với các quy định khí thải nghiêm ngặt hơn và chi phí pin giảm, được dự báo là những yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng thị trường trong giai đoạn tới.
Tài liệu tham khảo:
- Motal Intelligence (Báo cáo nghiên cứu thị trường xe điện Việt Nam)
- Ngquat.vn
- Docdaotv