Điểm Nhấn Thị Trường Ô Tô Việt Nam 2024: VinFast Tăng Tốc, Chính Sách Hỗ Trợ Và Xu Hướng Xe Xanh

Năm 2024 đánh dấu một giai đoạn đầy biến động nhưng cũng không kém phần khởi sắc của thị trường ô tô Việt Nam. Sau một năm 2023 trầm lắng, thị trường đã cho thấy những dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ, mở ra nhiều kỳ vọng cho tương lai gần. Bức tranh toàn cảnh thị trường ô tô Việt năm 2024 được phác họa rõ nét bởi nhiều sự kiện và xu hướng đáng chú ý.

Một trong những điểm sáng nổi bật nhất của năm 2024 là sự bứt phá mạnh mẽ của VinFast. Thương hiệu ô tô điện Việt Nam không chỉ duy trì đà tăng trưởng mà còn tạo nên những kỷ lục mới về doanh số. Cụ thể, trong tháng 10/2024, VinFast đã bàn giao hơn 11.000 xe điện, nâng tổng số xe lũy kế lên hơn 51.000 chiếc tính đến thời điểm đó. Sự tăng trưởng này tiếp tục được củng cố trong tháng 11 với hơn 16.000 xe bán ra, thiết lập kỷ lục mới về lượng xe bàn giao trong một tháng của một thương hiệu tại thị trường Việt Nam từ trước đến nay. Tính đến cuối tháng 11/2024, tổng doanh số cộng dồn của VinFast đã đạt hơn 67.000 xe, vượt xa các đối thủ lớn như Hyundai (khoảng 58.840 chiếc) và Toyota (khoảng 57.930 xe). Dù số liệu tháng 12 chưa được công bố, vị thế dẫn đầu thị trường năm 2024 của VinFast đã gần như được khẳng định.

Song song với việc tăng tốc bàn giao xe, VinFast cũng liên tục mở rộng hệ thống xưởng dịch vụ trên toàn quốc để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dùng. Hiện hãng sở hữu mạng lưới 120 xưởng dịch vụ, dẫn đầu về số lượng so với các hãng xe đang hoạt động tại Việt Nam. Đặc biệt, chính sách miễn phí sạc pin cho khách hàng cá nhân đến hết ngày 30/06/2027 tiếp tục được áp dụng, tạo thêm động lực khuyến khích người tiêu dùng chuyển đổi sang xe điện và được kỳ vọng sẽ thúc đẩy doanh số của hãng trong năm 2025.

Năm 2024 cũng chứng kiến sự đổ bộ ồ ạt của các thương hiệu ô tô Trung Quốc vào thị trường Việt Nam. Hàng loạt cái tên như BYD, Lynk & Co, Omoda & Jaecoo, GAC AION… đã chính thức ra mắt, nâng tổng số thương hiệu từ quốc gia láng giềng lên con số 13, vượt qua cả Nhật Bản (9 thương hiệu đã có mặt lâu đời). Với lợi thế về giá cả cạnh tranh, công nghệ hiện đại, đa dạng mẫu mã và tính năng trang bị ngập tràn, xe Trung Quốc mang đến nhiều lựa chọn mới cho người tiêu dùng Việt. Tuy nhiên, dù tạo ra làn sóng chú ý, các thương hiệu này vẫn đối mặt với không ít thách thức. Thương hiệu còn mới, chất lượng chưa có nhiều thời gian kiểm chứng, cùng với tâm lý e ngại của người dùng về dịch vụ hậu mãi, bảo hành, hệ thống trạm sạc và mạng lưới đại lý vẫn là những rào cản khiến xe Trung Quốc chưa thể tạo được dấu ấn mạnh mẽ về doanh số trong năm 2024.

Chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước tiếp tục là một “liều thuốc” quan trọng cho thị trường. Đây là lần thứ tư chính sách này được áp dụng nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nội địa và kích cầu tiêu dùng. Nghị định 109/2024/NĐ-CP quy định thời gian áp dụng trong 3 tháng, từ ngày 01/09 đến hết ngày 30/11/2024, ngắn hơn so với các đợt trước (6 tháng). Dù vậy, chính sách này vẫn đủ sức vực dậy sức mua, đặc biệt vào cuối năm. Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán hàng của các thành viên trong tháng 9 đạt 32.233 chiếc, tăng 50% so với tháng 8 và tăng 33% so với cùng kỳ năm trước. Con số này tiếp tục tăng lên 35.142 xe trong tháng 10 (+10% so với tháng 9) và 39.608 xe trong tháng 11 (+13% so với tháng 10, +50% so với cùng kỳ năm trước). Tính chung 11 tháng đầu năm 2024, tổng doanh số xe sản xuất lắp ráp trong nước của các thành viên VAMA đạt 159.890 xe, tăng 1,6% so với cùng kỳ 2023, trong khi xe nhập khẩu tăng trưởng mạnh mẽ hơn (tới 40%) nhưng vẫn kém về số lượng (148.676 xe). Điều này cho thấy chính sách giảm trước bạ đã giúp xe lắp ráp nội địa tăng sức cạnh tranh trong giai đoạn khó khăn.

Hướng tiêu dùng của người Việt cũng có nhiều chuyển biến trong năm 2024. Từng là những mẫu xe “làm mưa làm gió” ở nhiều phân khúc, các dòng xe Hàn Quốc đang dần chịu áp lực cạnh tranh lớn hơn, dẫn đến sụt giảm doanh số và không còn giữ được vị thế áp đảo như giai đoạn trước. Minh chứng là sự cạnh tranh gay gắt ở phân khúc sedan hạng B (Hyundai Accent so kè với Toyota Vios) hay crossover 5 chỗ (Hyundai Tucson, Kia Sportage gặp khó trước Mazda CX-5). Bên cạnh sự trỗi dậy của các hãng xe Nhật Bản, sự xuất hiện của các thương hiệu Trung Quốc với dải sản phẩm công nghệ cao, giá hấp dẫn đã gia tăng áp lực đáng kể lên xe Hàn, đặc biệt trong bối cảnh cuộc đua giảm giá diễn ra trên toàn thị trường.

Xu hướng “xanh hóa” ngành ô tô, bao gồm cả xe điện (EV) và xe Hybrid (HEV/PHEV), ngày càng thể hiện rõ nét tại Việt Nam. Với xe điện, sự vươn lên của VinFast không chỉ là thành công của một doanh nghiệp mà còn là động lực lớn cho công cuộc chuyển đổi năng lượng sạch của quốc gia, góp phần hiện thực hóa mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Đối với xe Hybrid, doanh số cộng dồn đến tháng 11/2024 đạt hơn 8.300 chiếc, cho thấy mức tăng trưởng ổn định. Năm 2024 cũng chứng kiến sự ra mắt của nhiều mẫu xe điện hóa mới, phần lớn đến từ các hãng Trung Quốc (BYD, GAC AION…) cùng với VinFast (VF 3, VF 8 nâng cấp). Các thương hiệu Nhật Bản như Toyota và Honda tiếp tục đẩy mạnh chiến lược Hybrid với nhiều mẫu xe được giới thiệu hoặc cập nhật phiên bản (Toyota Corolla Cross, Yaris Cross, Camry, Altis, Innova Cross; Honda CR-V, Civic). Bên cạnh đó, các mẫu xe xanh khác từ Suzuki, MG, Wuling, hay các thương hiệu hạng sang như Audi, Volvo, Mercedes-Maybach cũng góp mặt, làm phong phú thêm lựa chọn cho người tiêu dùng quan tâm đến xe thân thiện môi trường. Cả chính phủ và các doanh nghiệp đều đang tích cực đầu tư vào hạ tầng sạc và nghiên cứu các chính sách hỗ trợ nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa quá trình chuyển đổi này trong tương lai.

Năm 2024 khép lại với nhiều diễn biến tích cực, cho thấy sự phục hồi và năng động của thị trường ô tô Việt Nam. Từ sự bứt phá của thương hiệu quốc gia VinFast, hiệu quả của chính sách hỗ trợ, sự cạnh tranh từ các tân binh Trung Quốc, đến sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng và sự phát triển mạnh mẽ của xe xanh, tất cả đã tạo nên một bức tranh đa chiều, đặt nền móng cho những phát triển tiếp theo của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.

Tài liệu tham khảo:

• Số liệu bán hàng từ VAMA (Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam)
• Số liệu bán hàng từ TC Motor (phân phối xe Hyundai)
• Thông cáo báo chí từ VinFast và các hãng xe khác
• Các bài phân tích thị trường từ các báo, tạp chí chuyên ngành ô tô tại Việt Nam.