Giáo sư Mỹ: VinFast Giúp Việt Nam Làm Chủ Công Nghệ Xe Điện

Việt Nam đang trên đà làm chủ công nghệ cốt lõi để tạo ra những phương tiện giao thông mà cả thế giới không thể bỏ lỡ – đó là xe điện. Việc nắm vững công nghệ này không chỉ góp phần hiện thực hóa mục tiêu kép về phát triển năng lượng xanh mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia. Đây là nhận định sâu sắc của Giáo sư Daniel Kammen, một chuyên gia hàng đầu về phát triển bền vững tại Đại học California, Berkeley (Mỹ) và cố vấn cao cấp về năng lượng cho Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ dưới thời Tổng thống Biden. Ông cũng là thành viên của Hội đồng Giải thưởng VinFuture. Bên lề Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2024 diễn ra vào tháng 12 vừa qua, Giáo sư Kammen đã có những chia sẻ ấn tượng về tiềm năng thị trường xe điện tại Việt Nam, đặc biệt là vai trò của VinFast.

Tiềm năng thị trường xe điện Việt Nam và tầm quan trọng của công nghệ nội địa

Giáo sư Kammen đánh giá cao tiềm năng của thị trường xe điện Việt Nam. Ông đưa ra so sánh với quá trình phát triển các công nghệ mới ở các quốc gia khác như Đan Mạch với tua bin gió, Nhật Bản với điện mặt trời và xe điện, hay California (Mỹ) và Vương quốc Anh. Theo ông, mấu chốt nằm ở việc làm chủ công nghệ trong nước. Nếu không tự chủ được công nghệ, một quốc gia sẽ gặp khó khăn lớn trong việc xây dựng các chính sách phát triển công nghiệp mạnh mẽ và hiệu quả, bởi luôn phải phụ thuộc vào việc mua công nghệ từ bên ngoài.

Điểm sáng mà Giáo sư Kammen nhận thấy ở Việt Nam chính là sự hiện diện của VinFast. Ông nhấn mạnh rằng, với VinFast, Việt Nam đã có khả năng tự sản xuất và làm chủ công nghệ xe điện. Điều này tạo nền tảng vững chắc để Việt Nam đề ra các mục tiêu phát triển rõ ràng và cụ thể hơn cho ngành công nghiệp này. Công nghệ được phát triển ngay tại Việt Nam sẽ không chỉ tạo ra nhiều việc làm cho người dân mà còn mở ra cơ hội tăng cường xuất khẩu sản phẩm ra thị trường quốc tế.

Ấn tượng về VinFast và mục tiêu kép cho Việt Nam

Giáo sư Kammen chia sẻ rằng ông đã có cơ hội lái thử xe VinFast và bày tỏ sự ấn tượng mạnh mẽ với hãng xe điện của Việt Nam. Ông bày tỏ mong muốn chứng kiến ngày càng nhiều xe VinFast được xuất khẩu tới các thị trường quan trọng như Mỹ, Nhật Bản, và châu Âu.

Việc VinFast đẩy mạnh xuất khẩu xe điện đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Việt Nam đạt được mục tiêu kép: vừa thúc đẩy phát triển năng lượng xanh thông qua việc sử dụng phương tiện sạch, vừa đóng góp vào tăng trưởng kinh tế quốc gia thông qua kim ngạch xuất khẩu và phát triển công nghiệp. Giáo sư Kammen nhấn mạnh cả hai yếu tố này đều cần thiết để Việt Nam gia tăng sự thịnh vượng.

Những lợi ích của xe điện và cơ hội đặc thù cho Việt Nam

Việt Nam có nhiều ưu điểm và động lực để phát triển xe điện. Thứ nhất, xe điện không gây ô nhiễm môi trường trực tiếp như các loại xe chạy bằng xăng dầu. Mặc dù vẫn cần quan tâm đến vấn đề pin và vật liệu sản xuất pin, nhưng tác động tổng thể đến chất lượng không khí là rất tích cực.

Thứ hai, Giáo sư Kammen cho rằng xe điện là xu thế tất yếu không thể bỏ lỡ bởi chi phí sử dụng đang có xu hướng giảm và trở nên phải chăng hơn, phù hợp với nhiều tầng lớp người tiêu dùng. Ông nhận thấy sự chênh lệch giá giữa xe điện và xe xăng dầu không còn quá lớn như trước kia.

Việt Nam hiện đang đứng trước nhiều cơ hội hơn là thách thức trong phát triển xe điện. Cơ hội lớn nhất chính là số lượng xe máy chạy xăng đang lưu thông khổng lồ. Với việc VinFast đã sản xuất thành công xe máy điện và làm chủ công nghệ, việc thay thế xe máy xăng bằng xe máy điện là hoàn toàn khả thi và mang lại lợi ích rõ rệt. Bên cạnh đó, xe tải điện cũng là một phân khúc tiềm năng. Xe máy và xe tải hiện là hai nguồn gây ô nhiễm không khí đáng kể, do đó, tập trung vào điện hóa hai loại phương tiện này sẽ có tác động tích cực đến môi trường.

Cái quan trọng nhất, theo Giáo sư Kammen, là lợi ích rõ ràng về chất lượng không khí. Thách thức nằm ở việc làm sao để mọi người quen với việc sử dụng xe điện, và ông tin rằng Việt Nam đang làm tốt điều này.

Kiến nghị chính sách thúc đẩy xe điện

Với vai trò là chuyên gia năng lượng và phát triển bền vững, Giáo sư Kammen đưa ra lời khuyên Việt Nam nên áp dụng các chính sách khuyến khích người dân sử dụng xe điện và dần hạn chế, thậm chí cấm, các phương tiện phát thải gây ô nhiễm. Ông đề xuất Việt Nam nên cân nhắc xác định một mốc thời gian cụ thể để dừng hẳn việc bán xe chạy xăng mới trên thị trường, tương tự như chính sách ở Vương quốc Anh hay California (Mỹ) đặt mục tiêu sau năm 2035.

Biện pháp này sẽ tác động đến những người có thu nhập cao muốn mua xe mới, khiến họ chuyển sang mua xe điện. Đối với những người có thu nhập thấp hơn, họ vẫn có thể tiếp tục sử dụng xe xăng cũ trong thời gian tích lũy để chuyển đổi dần sang xe điện. Theo Giáo sư Kammen, chính sách này sẽ mang lại lợi ích cho cả các nhà sản xuất nội địa như VinFast.

Lợi ích sức khỏe từ chuyển đổi xe điện

Ngoài các lợi ích kinh tế và môi trường, việc chuyển đổi sang xe điện còn mang lại lợi ích sức khỏe to lớn. Chất lượng không khí tại Việt Nam đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi khí thải từ các phương tiện chạy xăng. Việc loại bỏ dần xe xăng sẽ cải thiện đáng kể chất lượng không khí, từ đó nâng cao sức khỏe cộng đồng. Như vậy, việc phát triển xe điện không chỉ là câu chuyện về kinh tế xanh mà còn là câu chuyện về sức khỏe người dân.

Kết luận

Nhận định của Giáo sư Daniel Kammen một lần nữa khẳng định tiềm năng to lớn của thị trường xe điện tại Việt Nam và vai trò tiên phong của VinFast trong việc làm chủ công nghệ cốt lõi. Sự kết hợp giữa năng lực sản xuất trong nước, những cơ hội thị trường đặc thù (như xe máy điện) và các chính sách hỗ trợ phù hợp có thể giúp Việt Nam không chỉ đạt được mục tiêu kép về môi trường và kinh tế, mà còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và sức khỏe người dân.

Tài liệu tham khảo

Dựa trên các phát biểu của Giáo sư Daniel Kammen bên lề Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2024.