Thị trường taxi Việt Nam: Xanh SM chiếm lĩnh, Vinasun suy giảm thị phần

Thị trường taxi Việt Nam đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ với sự trỗi dậy của các mô hình mới như taxi công nghệ và taxi điện. Trong bối cảnh đó, các hãng taxi truyền thống như Vinasun đang phải đối mặt với nhiều thách thức, thể hiện qua kết quả kinh doanh và sự thu hẹp quy mô hoạt động. Diễn biến thị phần taxi Xanh SM và Vinasun trong thời gian gần đây cho thấy rõ xu hướng này.

Kết quả kinh doanh Vinasun sụt giảm mạnh mẽ

Theo báo cáo tài chính, năm 2023 Vinasun ghi nhận doanh thu hợp nhất đạt 1.028 tỷ đồng, giảm 18% so với năm 2022 và là mức thấp nhất kể từ năm 2009 (không tính năm 2021 bị ảnh hưởng bởi giãn cách xã hội do dịch bệnh). Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cốt lõi đạt 18 tỷ đồng, giảm sâu 83% so với cùng kỳ. Nhờ khoản thu nhập khác 72 tỷ đồng chủ yếu đến từ thanh lý tài sản, lợi nhuận sau thuế cả năm 2023 đạt 84 tỷ đồng, giảm 44% so với năm trước.

Tại Đại hội đồng Cổ đông thường niên 2024, Vinasun đã trình cổ đông kế hoạch kinh doanh năm 2024 với mục tiêu doanh thu đạt 1.107 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 81 tỷ đồng. Kế hoạch này phản ánh sự thận trọng và dự báo tiếp tục khó khăn khi mục tiêu lợi nhuận giảm 47% so với kết quả thực hiện năm 2023.

Vinasun thu hẹp quy mô, giảm hàng vạn nhân sự

Vinasun từng có giai đoạn tăng trưởng “thần tốc” và đạt đỉnh cao vào năm 2016 với doanh thu 4.520 tỷ đồng, lợi nhuận ròng 313 tỷ đồng và sở hữu 6.141 xe. Đây cũng là thời điểm các hãng xe công nghệ như Grab, Uber bắt đầu xâm nhập và nhanh chóng thay đổi thói quen di chuyển của người dùng nhờ sự tiện lợi và minh bạch về giá.

Từ sau năm 2016, kết quả kinh doanh của Vinasun liên tục sụt giảm. Cùng với đó là sự thu hẹp đáng kể về quy mô đội xe và nhân sự. Đến cuối năm 2023, số lượng xe của Vinasun chỉ còn 2.590 chiếc, giảm hơn một nửa so với đỉnh điểm năm 2016.

Về mặt nhân sự, từ 17.160 người cuối năm 2016, số lượng nhân viên của Vinasun đã giảm mạnh xuống còn 1.549 người vào cuối năm 2023. Như vậy, chỉ trong vòng 8 năm, công ty đã cắt giảm tới 15.611 nhân sự. Riêng trong năm 2023, Vinasun tiếp tục giảm gần 300 nhân viên.

Cuộc đua thị phần taxi: Xanh SM soán ngôi, Vinasun tụt hậu

Báo cáo tổng hợp thị trường taxi tại Việt Nam do Model Intelligence công bố cho thấy sự chuyển dịch rõ rệt về thị phần trong quý 4 năm 2023. Xanh SM (GSM), hãng taxi điện sử dụng xe Vinfast, đã chính thức vươn lên chiếm vị trí số 1 tại thị trường Việt Nam với 37,41% thị phần, vượt qua Grab (36,6%). Be đứng thứ ba với 5,55%.

Trong khi đó, hai ông lớn taxi truyền thống là Mai Linh và Vinasun vẫn nằm trong top 5 nhưng thị phần bị thu hẹp đáng kể, lần lượt chiếm 4,81% và 2,44%. Điều này cho thấy sự khó khăn của các hãng truyền thống trong việc cạnh tranh với các mô hình kinh doanh mới và xu hướng sử dụng xe xanh.

Định hướng chiến lược khác biệt: Hybrid vs. Xe điện

Trước bối cảnh thị trường thay đổi và xu hướng xe xanh, Vinasun đang đặt cược vào dòng xe Hybrid. Tại Đại hội đồng Cổ đông 2024, Vinasun đã thông qua kế hoạch đầu tư 630-650 tỷ đồng để mua 700 xe Hybrid của Toyota chạy taxi. Ban lãnh đạo công ty nhận định việc chuyển đổi sang xe Hybrid là bước đi phù hợp, giúp tiết kiệm nhiên liệu, giảm chi phí vận hành mà không cần thời gian sạc pin như xe điện, đồng thời góp phần giảm khí thải.

Trong khi Vinasun chọn Hybrid, Mai Linh – một đối thủ truyền thống khác – lại có động thái quyết liệt hơn với xe điện. Sau giai đoạn cân nhắc, vào tháng 12 năm 2023, Mai Linh đã ký kết thỏa thuận mua và thuê 3.999 xe điện Vinfast từ Xanh SM. Bước đi này cho thấy Mai Linh chọn hướng đi trực tiếp với xe điện để bắt kịp xu thế thị trường.

Sự khác biệt trong chiến lược đầu tư xe giữa Vinasun (Hybrid) và Mai Linh (Xe điện Vinfast thông qua GSM) trong bối cảnh Xanh SM đang dẫn đầu thị phần taxi điện sẽ là yếu tố quan trọng định hình cục diện cạnh tranh của thị trường taxi Việt Nam trong thời gian tới.

Tổng hợp từ báo cáo tài chính Vinasun và các báo cáo thị trường taxi Việt Nam.