VinFast: Hành Trình Vươn Tầm Toàn Cầu, Mở Rộng Sản Xuất và Định Hình Thị Trường EV Việt Nam

Trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ sang kỷ nguyên xe điện, VinFast, thương hiệu xe điện của Tập đoàn Vingroup, không ngừng có những bước đi táo bạo nhằm khẳng định vị thế của mình. Từ việc đẩy mạnh hiện diện tại các thị trường quốc tế khó tính như Mỹ, Châu Âu, Ấn Độ cho đến việc mở rộng quy mô sản xuất trong nước và xây dựng hệ sinh thái di chuyển xanh, VinFast đang góp phần định hình lại bức tranh ngành ô tô Việt Nam và vươn tầm trên bản đồ thế giới. Những thông tin và dữ liệu gần đây từ các báo cáo thị trường, động thái từ VinFast và các doanh nghiệp liên quan cho thấy một hành trình đầy tham vọng và tiềm năng.

VinFast Đẩy Mạnh Tấn Công Thị Trường Quốc Tế

Chiến lược vươn ra toàn cầu là một trong những trọng tâm của VinFast. Hãng xe Việt đang từng bước chinh phục các thị trường trọng điểm với dải sản phẩm xe điện đa dạng và chiến lược kinh doanh linh hoạt.

Thị trường Bắc Mỹ: Xe chiến lược chuẩn bị ra mắt

Thị trường Mỹ, đặc biệt là bang California, là nơi VinFast đặt nhiều kỳ vọng. Sau những lô xe VF8 đầu tiên được bàn giao từ năm 2023, VinFast tiếp tục đưa mẫu SUV cỡ lớn VF9 đến tay khách hàng vào cuối năm 2024. VF9 bán tại Mỹ có hai phiên bản Eco giá 69.800 USD (khoảng 1,77 tỷ đồng) và Plus giá 73.800 USD (khoảng 1,87 tỷ đồng), đã bao gồm các ưu đãi trực tiếp. Phiên bản Plus được ưu tiên bàn giao trước, trong khi bản Eco sẽ đến sau. Theo dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng bang California, trong năm 2024, VinFast đã bán được tổng cộng 2.679 xe (2.636 chiếc VF8 và 43 chiếc VF9) tại bang này, tăng gần 6 lần so với cùng kỳ năm trước, vượt qua doanh số của nhiều tên tuổi xe điện khác như Lucid, Polestar, Hammer, Genesis, Acura tại bang này.

Trong thời gian tới, VinFast dự kiến sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động kinh doanh tại thị trường này. Điều này được thể hiện qua việc hình ảnh những chiếc VinFast VF6 và VF7 gắn biển số Mỹ liên tục xuất hiện trên internet. Dù chưa chính thức bán ra hai mẫu xe này, nhiều khả năng đây là xe chạy thử nghiệm chuẩn bị cho việc kinh doanh chính thức. Cặp đôi VF6 và VF7 được dự kiến chính thức nhận cọc vào tháng sau (theo nguồn tin từ bài gốc). Trước khi bán ra, các mẫu xe này cần trải qua nhiều cuộc thử nghiệm theo tiêu chuẩn của các cơ quan chính phủ Mỹ, trong đó bài thử quãng đường tối đa do Cơ quan Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ (EPA) thực hiện là rất quan trọng và có tác động lớn đến quyết định mua hàng. Kết quả thử nghiệm của EPA được đăng tải công khai. Đến nay, trang web EPA chưa có thông tin về VF6 hay VF7. Tuy nhiên, trước đó, VinFast VF9 đã có kết quả thử nghiệm EPA vượt mức công bố của hãng (532 km EPA so với 423 km chuẩn VNTP châu Âu). Sự khác biệt này chủ yếu do cách thức thử nghiệm mô phỏng thói quen sử dụng của người tiêu dùng khu vực đó.

Chuyên trang Car and Driver của Mỹ từng đưa ra dự đoán về giá của VF6 và VF7 tại thị trường Mỹ. Cụ thể, VF6 được dự đoán có giá khởi điểm khoảng 30.000 USD (khoảng 760 triệu đồng), còn VF7 sẽ có giá khởi điểm dưới 40.000 USD (khoảng 1 tỷ đồng). Mức giá này được kỳ vọng sẽ thu hút những người tiêu dùng có ngân sách eo hẹp, định vị VF6 và VF7 là những lựa chọn xe điện giá phổ thông tại Mỹ. Theo tờ Autoblok, VF6 có giá khởi điểm từ 30.000 USD (khoảng 755 triệu đồng) và VF7 từ 37.000 USD (khoảng 931 triệu đồng). Trang web SEC của Mỹ từng công bố giá bán kèm pin của VF6 Eco là 34.000 USD (khoảng 855 triệu đồng) và sau trợ giá là 31.250 USD (khoảng 786 triệu đồng). VF7 Eco kèm pin là 40.200 USD (khoảng 1 tỷ đồng) và sau trợ giá là 37.450 USD (khoảng 942 triệu đồng). Giá này cạnh tranh hơn nhiều mẫu xe điện khác cùng phân khúc tại Mỹ. VinFast cũng công bố chính sách bảo hành pin ấn tượng: 75 năm không giới hạn số km cho VF6 và 10 năm không giới hạn số km cho VF7, cùng với bảo hành cơ bản cho xe.

Ông Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch Vingroup, công ty mẹ của VinFast, từng chia sẻ quan điểm về thị trường Mỹ như một phép thử: “thị trường Mỹ giống như một phép thử, nếu chúng tôi vào được thị trường khó nhất thì vào những thị trường khác đơn giản dễ dàng”. Hệ thống đại lý tại Mỹ của VinFast đã có trên 25 điểm, phủ rộng 13 tiểu bang.

Châu Âu và Ấn Độ: Chiến lược đa dạng hóa

Không chỉ Mỹ, VinFast cũng đang mở rộng sự hiện diện tại Châu Âu và Ấn Độ. Theo đánh giá của công ty nghiên cứu và tư vấn Promotion, thị trường xe điện Châu Âu dự kiến tăng trưởng 15% trong năm 2025, nhờ tiêu chuẩn khí thải siết chặt và sự xuất hiện của nhiều mẫu xe giá dễ tiếp cận (dưới 25.000 Euro từ 2025). Điều này là tín hiệu tích cực cho VinFast. Mẫu VF6 vừa được bán ra tại thị trường Châu Âu, được đánh giá phù hợp với chiến lược thị trường tại đây do kích thước nhỏ gọn và giá bán dễ tiếp cận.

Tại Ấn Độ, VinFast đang triển khai chiến lược đầy tham vọng. Tại triển lãm Bharat Mobility Expo 2025, VinFast đã giới thiệu hai mẫu SUV điện cao cấp VF6 và VF7. Công ty cũng đã động thổ nhà máy xe điện tích hợp đầu tiên tại bang Tamil Nadu vào tháng 2/2024. Dự án có quy mô 160 ha, tổng vốn đầu tư ban đầu 500 triệu USD trong 5 năm, công suất dự kiến 150.000 xe/năm. Nhà máy dự kiến bắt đầu sản xuất vào giữa năm 2025, phục vụ cả thị trường nội địa và xuất khẩu toàn cầu. Ông Phạm Sanh Châu, Tổng Giám đốc điều hành khu vực Châu Á của VinFast, chia sẻ VinFast sẵn sàng đưa toàn bộ phương pháp tiếp cận hệ sinh thái vào Ấn Độ, tìm kiếm đối tác sản xuất pin, xe hai bánh điện, và thậm chí cân nhắc ra mắt xe buýt điện tại thị trường này. Cam kết tài chính của Vingroup tại Ấn Độ có thể tăng lên vài tỷ USD từ khoản đầu tư ban đầu.

Nâng Tầm Sản Xuất và Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu

Để đáp ứng mục tiêu kinh doanh toàn cầu và gia tăng khả năng tự chủ, VinFast đang đẩy mạnh đầu tư vào sản xuất và phát triển công nghiệp phụ trợ.

Ba Nhà máy Trọng điểm Hoạt động trong năm 2025

Năm 2025 được xem là cột mốc quan trọng với VinFast khi nhiều nhà máy mới sẽ đi vào hoạt động. Hiện tại, VinFast có tổ hợp nhà máy tại Hải Phòng đã hoàn thiện. Ba nhà máy mới tại Ấn Độ, Indonesia và Hà Tĩnh đều được dự kiến hoàn thành trong năm 2025.

• Nhà máy VinFast Hà Tĩnh: Khởi động tháng 12/2024 tại Khu kinh tế Vũng Áng (Thị xã Kỳ Anh). Diện tích hơn 36 ha, công suất thiết kế giai đoạn 1 là 300.000 xe/năm, có khả năng nâng lên 600.000 xe/năm. Nhà máy sẽ tập trung sản xuất hai dòng xe chủ lực là VF3 và VF5. Giai đoạn 1 dự kiến khánh thành tháng 7/2025, chỉ sau 8 tháng khởi động. Dự án được kỳ vọng tạo ra hàng nghìn việc làm cho lao động địa phương.
• Nhà máy VinFast Indonesia: Khởi công tháng 7/2024 tại Subang, Tây Java. Vốn đầu tư ban đầu khoảng 200 triệu USD, công suất dự kiến 50.000 xe/năm. Nhà máy này sẽ sản xuất các dòng xe VF3, VF5, VF6 và VF7 phiên bản tay lái nghịch cho thị trường Indonesia và các nước có tay lái nghịch khác. Nhà máy dự kiến hoạt động từ quý 4 năm 2025.
• Nhà máy VinFast Ấn Độ: Đã động thổ tháng 2/2024 tại bang Tamil Nadu. Diện tích 160 ha, vốn đầu tư ban đầu 500 triệu USD trong 5 năm, công suất dự kiến 150.000 xe/năm. Nhà máy dự kiến đi vào hoạt động trong năm nay, tạo ra 3.000-3.500 việc làm.

Với việc đưa ba nhà máy mới đi vào hoạt động trong năm 2025, VinFast sẽ nâng tổng công suất sản xuất toàn cầu thêm khoảng 500.000 chiếc xe/năm, khẳng định mạnh mẽ vị thế trên thị trường ô tô toàn cầu.

Tăng Tốc Nội Địa Hóa và Phát triển Công nghiệp Hỗ trợ

VinFast đặt mục tiêu gia tăng tỷ lệ nội địa hóa để giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu và phát triển ngành công nghiệp phụ trợ trong nước. Tỷ lệ nội địa hóa của VinFast đã vượt mốc 60% với các chi tiết quan trọng như thân vỏ, động cơ, hệ thống giảm sóc được sản xuất trong nước. Hãng xe điện này không chỉ lắp ráp mà còn chủ động sản xuất các bộ phận quan trọng. Mục tiêu đầy tham vọng là nâng tỷ lệ nội địa hóa lên 84% trong năm 2026, thông qua việc hợp tác với các doanh nghiệp nội địa và nước ngoài để sản xuất thêm các bộ phận như ghế xe, hệ thống phanh, đặc biệt là pin – linh kiện có giá trị cao nhất trong xe điện.

Một bước đi quan trọng là việc xây dựng nhà máy sản xuất pin tại Vũng Áng, Hà Tĩnh. Nhà máy VinES đang sản xuất pin lithium (bao gồm pin LFP thông qua hợp tác với Gotion High-Tech) phục vụ cho các dòng xe điện của VinFast. Dự án nhà máy sản xuất cell pin sạc LFP tại Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh, có tổng mức đầu tư gần 6.330 tỷ đồng, công suất thiết kế 5 GWh/năm (tương đương khoảng 30 triệu cell pin/năm), góp phần hoàn thiện chu trình sản xuất pin LFP tại Việt Nam và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa.

Bên cạnh Vingroup, các doanh nghiệp Việt Nam khác cũng đang nuôi tham vọng tham gia vào ngành công nghiệp xe điện. Tập đoàn Hòa Phát đang nghiên cứu sản xuất tôn Silic, sản phẩm làm mô tơ điện, biến thế, đặc biệt là mô tơ điện dùng cho công nghiệp xe điện. Đây là lĩnh vực khó, chưa có đơn vị nào ở Việt Nam sản xuất từ gốc. Việc sản xuất tôn Silic sẽ giúp giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu và góp phần phát triển ngành công nghiệp công nghệ cao.

Cùng với sự phát triển sản xuất, hạ tầng logistics cũng được đầu tư mạnh mẽ. Cảng container quốc tế Tân Cảng Hải Phòng (TC-HICT) hay còn gọi là Cảng Lạch Huyện, cảng biển nước sâu lớn nhất miền Bắc, nằm sát sườn nhà máy ô tô VinFast tại Hải Phòng, đang không ngừng được mở rộng. Cụm cảng nước sâu này có mục tiêu đạt công suất lớn và hệ thống nhiều bến cảng hiện đại. Hai bến 3-4 đã hoàn thành và dự kiến đưa vào khai thác giai đoạn 1 trước ngày 28/2/2025. Việc phát triển các cảng nước sâu giúp hỗ trợ đắc lực cho hoạt động xuất khẩu xe của VinFast.

Bức Tranh Thị Trường Xe Điện và Hệ Sinh Thái Di Chuyển Xanh

Sự phát triển của VinFast diễn ra trong bối cảnh thị trường xe điện toàn cầu và Việt Nam đang có những bước tăng trưởng ấn tượng, đồng thời tạo ra những thay đổi trong ngành dịch vụ vận tải và công nghiệp phụ trợ.

Tiềm năng Thị trường EV Việt Nam và Toàn cầu

Ngành công nghiệp xe điện đã trở thành xu hướng toàn cầu không thể đảo ngược. Theo báo cáo nghiên cứu của Motor Intelligence, quy mô thị trường xe điện Việt Nam ước tính đạt 2,93 tỷ USD vào năm 2025 và dự kiến đạt 6,69 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 18% trong giai đoạn 2025-2030. Nhu cầu ngày càng tăng đối với xe điện tiết kiệm nhiên liệu, hiệu suất cao, phát thải thấp, cùng với luật pháp siết chặt về khí thải và chi phí pin giảm, được dự kiến sẽ thúc đẩy tăng trưởng thị trường.

Trên phạm vi toàn cầu, công ty Promotion dự báo tổng doanh số xe điện (bao gồm cả xe thuần điện và plug-in hybrid) sẽ tăng trưởng ít nhất 17% trong năm 2025, đạt trên 20 triệu chiếc. Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ số 1 (dự kiến 12,9 triệu chiếc, tăng 17%), theo sau là Châu Âu (3,5 triệu chiếc, tăng 15%) và Bắc Mỹ (2,1 triệu chiếc, tăng 16%).

Mặc dù đối mặt với biến động, thị trường xe điện vẫn phát triển ổn định và mạnh mẽ. VinFast, với danh mục sản phẩm đa dạng (sáu mẫu xe thuộc năm phân khúc gầm cao từ A đến E), đang tận dụng lợi thế này. Trong năm 2025, hãng dự kiến ra mắt thêm hai mẫu xe chuyên dịch vụ (MPV Limo Green và mini Mini Green) và được cho là đang phát triển hai mẫu xe cá nhân khác (MPV hạng sang và bán tải). Sự đa dạng sản phẩm giúp VinFast linh hoạt lựa chọn mẫu xe phù hợp nhất với từng thị trường, ví dụ VF6 cho Châu Âu, VF9 cho Bắc Mỹ, VF5 và VF3 cho Đông Nam Á (Indonesia).

Cuộc đua Dịch vụ Vận tải Xanh: Green SM và Taxi truyền thống

Sự ra đời và phát triển nhanh chóng của Công ty Cổ phần Di chuyển Xanh và Thông minh (Green SM – GSM) cũng là một điểm nhấn quan trọng trong bức tranh xe điện tại Việt Nam. Sử dụng hoàn toàn xe điện VinFast, GSM đã tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành dịch vụ vận tải. Theo báo cáo của Motor Intelligence, trong quý 4 năm 2024, Green SM đã vươn lên dẫn đầu thị trường taxi công nghệ tại Việt Nam, chiếm 37,41% thị phần, vượt qua Grab (36,6%) và Be (5,55%).

Trong khi các hãng taxi truyền thống như Mai Linh (4,81%) và Vinasun (2,44%) chứng kiến thị phần co hẹp. Vinasun, từng là “ông lớn” với doanh thu đỉnh cao năm 2011 và quy mô nhân sự khổng lồ, đã liên tục sụt giảm doanh thu và cắt giảm đáng kể nhân sự sau sự cạnh tranh từ các ứng dụng gọi xe công nghệ và xe điện. Doanh thu năm 2024 của Vinasun chỉ đạt 102 tỷ đồng, mức thấp nhất kể từ năm 2009 (không tính năm 2021 bị ảnh hưởng nặng bởi Covid-19). Công ty đã giảm hơn 15.611 nhân sự sau 8 năm (từ 17.160 người cuối năm 2016 xuống 1.549 người cuối năm 2024).

Trước xu hướng taxi điện, Vinasun đang đặt cược vào dòng xe Hybrid của Toyota, với kế hoạch đầu tư 700 xe Hybrid trong năm 2024. Lý do được đưa ra là tiết kiệm chi phí vận hành mà không cần thời gian sạc pin. Ngược lại, Mai Linh ban đầu cũng định hướng Hybrid nhưng sau đó đã chuyển hướng sang hợp tác với Green SM, ký kết mua và thuê 3.999 xe VinFast. Điều này cho thấy sự thay đổi chiến lược đáng chú ý của các hãng taxi truyền thống trước sức ép từ xe điện và mô hình kinh doanh của Green SM.

Ông Nguyễn Văn Thanh, Tổng Giám đốc Toàn cầu Green SM, chia sẻ về hành trình thuyết phục các hãng taxi truyền thống chuyển đổi sang xe điện, biến đối thủ thành đối tác. Green SM cung cấp dữ liệu chứng minh lợi ích của xe điện, tích hợp các đối tác lên nền tảng Green Platform một cách ngang hàng, và tận dụng hệ thống hạ tầng bảo dưỡng/sửa chữa của VinFast. Tinh thần dân tộc, ưu tiên hàng Việt Nam cũng là một yếu tố quan trọng. GSM xây dựng chiến lược “xe thuần điện, người thuần xanh”, nhấn mạnh ý nghĩa môi trường của việc sử dụng xe điện. Cứ 113 km xe điện di chuyển tương đương với một cây xanh quang hợp trong vòng 1 năm. GSM đặt mục tiêu không có kịch bản thất bại trong 10 năm tới và đang vươn ra thị trường quốc tế tại Lào và Indonesia, hướng tới trở thành nền tảng vận tải phức hợp thuần điện lớn nhất thế giới.

Độ bền Pin Xe Điện: Nghiên cứu và Chiến lược VinFast

Một trong những mối quan tâm lớn của người dùng xe điện là độ bền của pin. Các nghiên cứu gần đây mang lại tin vui cho những người đã mua xe điện. Phân tích 300 chiếc xe điện đã qua sử dụng của công ty RSV tại Anh cho thấy pin xe điện bền bỉ hơn nhiều so với dự đoán. Sau 90.000 dặm (khoảng 145.000 km), dung lượng pin vẫn giữ được 90%. Ngay cả khi đi được 320.000 km hay 480.000 km, dung lượng pin vẫn trên 80%. Mức hao hụt pin diễn ra nhanh nhất trong vài năm đầu, sau đó chậm lại. Hầu hết các xe điện hiện nay có vùng đệm pin để bù đắp dung lượng hao hụt, giúp duy trì ổn định pin trong quãng đường dài.

VinFast cũng đang hướng tới tự chủ công nghệ sản xuất pin. Chiến lược của VinFast là “ba chân kiềng”: mua pin từ các thương hiệu hàng đầu, hợp tác sản xuất, và tự nghiên cứu phát triển công nghệ pin. Việc hợp tác với Gotion High-Tech và xây dựng nhà máy sản xuất cell pin LFP tại Hà Tĩnh là bước đi quan trọng để hoàn thiện chu trình sản xuất pin khép kín tại Việt Nam, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và chủ động nguồn cung pin chất lượng cao.

Xu hướng Sản xuất và Lắp ráp Ô tô Nội địa bùng nổ

Bên cạnh VinFast, thị trường ô tô Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ của hoạt động lắp ráp và sản xuất trong nước, đặc biệt với sự gia nhập của nhiều thương hiệu quốc tế. Từ năm 2025-2026, xe lắp ráp sản xuất tại Việt Nam được dự báo sẽ càng “hot”.

Skoda, thương hiệu con của Volkswagen từ Châu Âu, đang xây dựng nhà máy tại Hạ Long, Quảng Ninh với vốn đầu tư 8.679 tỷ đồng, công suất dự kiến 120.000 xe/năm. Hai mẫu xe đầu tiên nhiều khả năng là Kushaq và Slavia. Ngoài Skoda, nhiều hãng xe Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh xây dựng nhà máy tại Việt Nam, như Changan (tại Huế), Geely (tại Thái Bình, lắp ráp Lynk & Co và các thương hiệu khác), Chery với Omoda và Jaecoo (nhà máy tại Hưng Phú, Thái Bình, vốn đầu tư khoảng 20.000 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành năm 2026).

Sự xuất hiện của các nhà máy này cùng với việc VinFast mở rộng sản xuất tại Hải Phòng và xây dựng nhà máy mới tại Hà Tĩnh (công suất lớn, tập trung vào VF3 và VF5) sẽ nâng tổng công suất sản xuất ô tô trong nước lên đáng kể. Xe “made in Vietnam” được kỳ vọng sẽ có giá bán cạnh tranh hơn và đa dạng về mẫu mã ở nhiều phân khúc, tạo áp lực lớn hơn cho xe nhập khẩu.

Kết Luận

Tổng thể, bức tranh về VinFast và ngành công nghiệp ô tô Việt Nam trong giai đoạn gần đây cho thấy sự năng động và chuyển đổi mạnh mẽ. VinFast không chỉ đặt mục tiêu trở thành thương hiệu xe điện toàn cầu mà còn đang tích cực triển khai các chiến lược cụ thể từ việc mở rộng thị trường quốc tế, đầu tư mạnh vào sản xuất và nội địa hóa, cho đến xây dựng hệ sinh thái di chuyển xanh tại Việt Nam thông qua các mô hình như Green SM.

Sự vươn lên của VinFast cùng với việc các hãng xe quốc tế đẩy mạnh lắp ráp trong nước và sự tham gia của các doanh nghiệp Việt khác vào chuỗi cung ứng đang tạo ra động lực mới cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực xe điện. Những nỗ lực này không chỉ góp phần vào sự phát triển kinh tế mà còn thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh và nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghiệp ô tô thế giới. Mặc dù vẫn còn những thách thức phía trước, hành trình của VinFast và ngành công nghiệp xe điện Việt Nam hứa hẹn sẽ tiếp tục có nhiều diễn biến đáng chú ý.

Tài liệu tham khảo

• cafe.vn
• Độc Đáo TV
• Reuters
• autoblog.com
• Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC)
• Cơ quan Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ (EPA)
• Tạp chí Car and Driver
• Motor Intelligence
• Promotion (Công ty nghiên cứu và tư vấn)
• Hiệp hội Cơ khí Việt Nam (VAMI)
• Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA)
• Tổng cục Thống kê
• Báo Hà Tĩnh
• Cơ quan Năng lượng bang California
• Forbes
• Nghị quyết Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 41 của Bộ Chính trị
• Công báo Sở hữu trí tuệ Việt Nam
• Các nguồn tin công khai khác được trích dẫn trong bài viết gốc (ví dụ: báo cáo của các hãng xe, chia sẻ của lãnh đạo doanh nghiệp).