Vinfast: Từ Vị Thế Dẫn Đầu Tại Việt Nam Đến Hành Trình Vươn Ra Thị Trường Xe Điện Toàn Cầu

Thị trường xe điện toàn cầu đang chứng kiến những bước chuyển mình mạnh mẽ, và Vinfast nổi lên như một nhân tố đáng chú ý, không chỉ khẳng định vị thế dẫn đầu tại Việt Nam mà còn cho thấy tham vọng chinh phục các thị trường quốc tế. Từ những thành tích ấn tượng về doanh số, sự mở rộng hệ sinh thái di chuyển xanh, đến kế hoạch sản xuất và chiến lược ứng phó với biến động vĩ mô, Vinfast đang từng bước định hình tương lai của mình trong ngành công nghiệp ô tô điện đầy cạnh tranh. Bài viết này sẽ đi sâu vào những điểm nổi bật trong hành trình phát triển gần đây của hãng xe Việt.

Thành công vang dội tại thị trường nội địa và những bước tiến trên bản đồ thế giới là câu chuyện đáng chú ý của Vinfast. Khởi đầu với sứ mệnh dẫn dắt cuộc cách mạng giao thông xanh tại Việt Nam, hãng xe đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần và vượt qua nhiều tên tuổi lâu đời. Song song đó, Vinfast không ngừng mở rộng phạm vi hoạt động ra các châu lục, đối mặt trực tiếp với những thách thức và cơ hội của thị trường xe điện toàn cầu.

Kết Quả Kinh Doanh Ấn Tượng và Mục Tiêu Tăng Trưởng Tham Vọng

Năm 2024 đánh dấu một năm kinh doanh vượt mục tiêu của Vinfast. Hãng đã bàn giao tổng cộng 97.399 ô tô điện trên toàn cầu, tăng trưởng 192% so với năm trước và vượt mục tiêu ban đầu là 80.000 xe. Gần 90% doanh số này đến từ thị trường Việt Nam, khẳng định sức hút mạnh mẽ của Vinfast đối với người tiêu dùng trong nước. Riêng quý 4 năm 2024, Vinfast bàn giao 53.135 xe, tăng trưởng 143% so với quý trước và 342% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy đà tăng trưởng đáng kinh ngạc.

Với khởi đầu thuận lợi, tháng 1 năm 2025 tiếp tục ghi nhận kết quả khả quan khi Vinfast bàn giao hơn 10.000 ô tô điện tại thị trường Việt Nam. Con số này gần bằng một nửa tổng doanh số của tất cả các hãng khác cộng lại (khoảng 21.900 xe theo báo cáo của VAMA và Hyundai Thành Công). Hai mẫu xe mini SUV VF 3 và VF 5 Plus tiếp tục là chủ lực doanh số với hơn 4.000 xe VF 3 và khoảng 3.300 xe VF 5 Plus được bàn giao trong tháng 1/2025.

Dựa trên đà tăng trưởng này, Vinfast đặt mục tiêu bàn giao ít nhất gấp đôi số lượng xe trên toàn cầu trong năm 2025, khoảng 200.000 xe. Bà Dương Thị Thu Trang, Phó Tổng Giám đốc Kinh doanh Vinfast toàn cầu, bày tỏ niềm tin vào khả năng bứt phá mạnh mẽ của hãng trong năm nay, khẳng định vị thế số 1 tại Việt Nam và chinh phục các thị trường quốc tế.

Về mặt tài chính và định giá, Vinfast cũng cho thấy sự ổn định và tiềm năng. Tính đến ngày 14 tháng 2 năm 2025, Vinfast sở hữu vốn hóa thị trường đạt 8,99 tỷ USD, đứng thứ 8 trong danh sách các công ty sản xuất ô tô điện giá trị nhất thế giới theo Companies Market Cap. Vị trí này đặt Vinfast sau Tesla, BYD, Li Auto, NIO, Xpeng, và Xiaomi, nhưng cao hơn Polestar, Rivian, và Lucid Motors. Mặc dù còn khiêm tốn so với những gã khổng lồ như Tesla hay BYD, tốc độ tăng trưởng và định vị thị trường của Vinfast cho thấy tiềm năng trở thành một “người chơi lớn” trong tương lai, đặc biệt tại các thị trường mới nổi.

Mở Rộng Thị Trường Quốc Tế và Chiến Lược Tiếp Cận

Vinfast không chỉ tập trung vào thị trường nội địa mà còn đẩy mạnh chiến lược mở rộng toàn cầu. Năm 2024, hãng đã có những bước tiến quan trọng tại các thị trường tiềm năng như Indonesia, Philippines, Trung Đông, châu Âu và Bắc Mỹ.

Tại Triển lãm Ô tô Quốc tế Indonesia (IIMS) 2025, Vinfast đã công bố mở bán mẫu xe mini VF 3 và dự kiến giao xe từ tháng 4/2025. Trước đó, các mẫu VF e34 và VF 5 cũng đã được giới thiệu tại thị trường này. Một điểm đáng chú ý là chính sách miễn phí sạc cho xe điện Vinfast tại Indonesia, một lợi thế cạnh tranh quan trọng.

Philippines cũng là một thị trường trọng điểm. Tháng 9/2024, Vinfast đã chính thức ra mắt VF 3 tại đây. Gần đây, một người dùng tại Philippines đã thực hiện thử nghiệm quãng đường thực tế của VF 3, đạt 260,74 km sau hành trình hỗn hợp có sạc bổ sung, vượt xa con số 210 km hãng công bố. Kết quả này, dù mang tính cá nhân, vẫn gây ngạc nhiên và thu hút sự quan tâm tại thị trường này. Vinfast cũng đã mở bán các mẫu VF 7 và VF 8 tại Philippines.

Song song với việc mở rộng kênh bán hàng trực tiếp, Vinfast đang tích cực áp dụng mô hình bán hàng thông qua đại lý tại nhiều thị trường quốc tế. Mô hình này đã cho thấy kết quả khả quan, giúp hãng tiếp cận nhanh hơn với mạng lưới phân phối sẵn có và am hiểu thị trường địa phương.

Phát Triển Hệ Sinh Thái Di Chuyển Xanh: Từ Xe Đến Trạm Sạc

Chiến lược của Vinfast không chỉ dừng lại ở việc sản xuất và bán xe, mà còn tập trung xây dựng một hệ sinh thái di chuyển xanh toàn diện. Điều này bao gồm phát triển đa dạng dải sản phẩm xe điện và đặc biệt là mở rộng hạ tầng trạm sạc.

Về sản phẩm, bên cạnh các mẫu ô tô điện đã ra mắt (VF 3, VF 5, VF 6, VF 7, VF 8, VF 9), Vinfast đang chuẩn bị ra mắt thêm các mẫu xe mới. Đáng chú ý là mẫu MPV 7 chỗ Lim Green, dự kiến cạnh tranh trực tiếp với Mitsubishi Xpander hay Toyota Veloz Cross nhưng có kích thước lớn hơn, mang lại không gian rộng rãi hơn. Mẫu xe này đặc biệt được kỳ vọng sẽ “thay đổi cục diện” phân khúc MPV cho mục đích kinh doanh dịch vụ nhờ lợi thế chi phí vận hành xe điện. Lim Green dự kiến giao xe vào tháng 5-6/2025 và hiện đã nhận đặt cọc với mức từ 10-15 triệu đồng.

Ngoài ra, Vinfast còn phát triển dòng xe Green chuyên dụng cho mục đích kinh doanh vận tải dưới thương hiệu Xanh SM, bao gồm Minio, Herio, Nerio và Limo Green. Mẫu Herio Green, phát triển trên nền tảng VF 5, gần đây đã lần đầu lộ diện với một số điều chỉnh thiết kế như mâm xe, màu trụ cửa, và huy hiệu. Xe sử dụng pin 37,23 kWh cho phạm vi hoạt động 326 km theo tiêu chuẩn NEDC và hỗ trợ sạc nhanh DC (10-70% trong 30 phút), rất phù hợp cho hoạt động dịch vụ.

Trong lĩnh vực xe máy điện, mẫu Motio mới nhất của Vinfast, nhắm đến đối tượng học sinh, sinh viên với giá bán 17,9 triệu đồng, cũng cho thấy sự đa dạng hóa sản phẩm. Xe có thiết kế nhỏ gọn, nhiều màu sắc, quãng đường di chuyển 82km/lần sạc (điều kiện tiêu chuẩn 30km/h) và tốc độ tối đa 49 km/h (không yêu cầu bằng lái). Đặc biệt, Vinfast Huy Hiệu còn cung cấp dịch vụ vẽ tay cá nhân hóa ngoại hình xe, tạo điểm nhấn độc đáo thu hút giới trẻ. Để mở rộng mạng lưới phân phối xe máy điện, Vinfast đang tuyển đại lý mới với vốn đầu tư ban đầu chỉ từ 350 triệu đồng và tiềm năng lợi nhuận cao.

Hạ tầng trạm sạc là yếu tố then chốt cho sự phát triển xe điện. Vinfast đang tích cực mở rộng mạng lưới này thông qua công ty con VGreen và hợp tác với các đối tác. Gần đây, VGreen đã ký hợp đồng với FastGo để phát triển bổ sung 2.000 trụ sạc DC (20kW và 30kW), nâng tổng số trụ sạc đã thỏa thuận lắp đặt lên 5.000 trụ trên toàn quốc. Các trụ sạc mới này được tối ưu chi phí, dễ lắp đặt và tương thích với tất cả dòng xe Vinfast. Ngoài ra, VGreen còn ra mắt công nghệ Link, cho phép liên kết các trụ sạc để tăng công suất sạc lên gấp 2-3 lần.

Sự hợp tác với các tập đoàn lớn cũng là một chiến lược quan trọng. PV Power, một trong những công ty phát điện lớn nhất ngoài EVN, đã ký thỏa thuận hợp tác phát triển trạm sạc cùng Vingroup, giao cho VGreen triển khai kế hoạch đạt 1.000 điểm sạc vào năm 2035 dành riêng cho xe Vinfast.

Đặc biệt, Vingroup (bao gồm Vinfast, Xanh SM, VinBus, FGF, VGreen) đã hợp tác toàn diện với Metro Hà Nội và Tập đoàn Viettel để xây dựng hệ sinh thái giao thông công cộng thuần điện đầu tiên tại Việt Nam. Sự hợp tác này hướng tới mô hình “Door to Door” tích hợp, cho phép người dùng đặt vé Metro và gọi xe điện (taxi Xanh SM, xe máy điện Xanh SM, xe buýt VinBus, thuê xe FGF) trên cùng một ứng dụng. Các điểm đón trả khách riêng cho Xanh SM tại ga Metro, cùng các trạm sạc VGreen tại ga, sẽ nâng cao tiện ích cho người dân và thúc đẩy chuyển đổi xanh trong giao thông đô thị.

Thị Trường Việt Nam: Xe Điện Lên Ngôi, Xe Xăng Cỡ Nhỏ Gặp Khó

Trong bối cảnh thị trường ô tô Đông Nam Á vẫn ưa chuộng xe Nhật Bản và các dòng xe xăng truyền thống, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng với sự tăng trưởng vượt bậc của xe điện. Năm 2024, thị phần xe điện thuần túy tại Việt Nam chiếm khoảng 17,6% toàn thị trường, tăng gấp đôi so với năm 2023 (8,6%). Sự khác biệt này thể hiện rõ khi hai mẫu xe điện Vinfast (VF 5 và VF 3) lọt top bán chạy nhất Việt Nam, trong khi xe điện hoàn toàn vắng bóng trong top 10 ASEAN.

Ngược lại, phân khúc xe xăng cỡ nhỏ hạng A tại Việt Nam đang mất dần sức hút. Tổng doanh số của Hyundai Grand i10, Toyota Wigo và Kia Morning trong tháng 1/2025 chỉ đạt 450 xe. Ngay cả phân khúc SUV cỡ A (Kia Sonet, Toyota Raize, Hyundai Venue) cũng chứng kiến sự sụt giảm doanh số chung. Sự trỗi dậy mạnh mẽ của các mẫu mini EV giá cạnh tranh như Vinfast VF 3, VF 5, Wuling Binguo EV, Wuling Mini EV, Baojun E100, Baojun Yep, và tiềm năng BYD Seagull, đang dần thay thế vị trí của xe xăng cỡ nhỏ, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ taxi công nghệ nhờ chi phí vận hành thấp hơn đáng kể.

Chính phủ Việt Nam cũng đang có những chính sách hỗ trợ xe điện, điển hình là miễn lệ phí trước bạ. Các chuyên gia kinh tế như bà Phạm Chi Lan ủng hộ việc kéo dài chính sách này để thúc đẩy chuyển đổi xanh trong giao thông, cho rằng đây là việc bắt buộc phải làm để giảm ô nhiễm và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Bà cũng đề xuất các cơ quan nhà nước và hệ thống xe buýt công cộng nên chuyển đổi sang xe xanh sớm hơn.

Thách Thức Từ Biến Động Chính Sách Toàn Cầu và Chiến Lược Ứng Phó

Hành trình vươn ra thế giới của Vinfast và ngành công nghiệp ô tô Việt Nam không tránh khỏi những thách thức từ biến động vĩ mô và chính sách quốc tế. Đặc biệt, khả năng thay đổi chính sách xe điện tại Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump và căng thẳng thương mại Mỹ – Trung là những yếu tố cần được theo dõi chặt chẽ.

Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố sẽ hủy bỏ mục tiêu xe điện đến năm 2030, ngừng phân bổ quỹ hỗ trợ trạm sạc và xem xét chấm dứt ưu đãi thuế cho xe điện. Những động thái này có thể làm giảm sức hấp dẫn của xe điện tại thị trường Mỹ và ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược của các hãng xe điện, bao gồm Vinfast. Vinfast đã đầu tư nhà máy tỷ USD tại North Carolina nhằm tận dụng ưu đãi từ Đạo luật Giảm lạm phát (IRA). Nếu các chính sách ưu đãi bị cắt giảm, Vinfast có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận trợ cấp và định giá sản phẩm cạnh tranh, cũng như mở rộng hạ tầng sạc tại Mỹ.

Tuy nhiên, Vinfast được dự đoán sẽ có những bước đi chiến lược để ứng phó, như đa dạng hóa thị trường (tập trung vào Canada, châu Âu, Đông Nam Á – những nơi vẫn duy trì chính sách hỗ trợ xe điện), thúc đẩy khuyến mãi, và tung ra các mẫu xe mới giá cạnh tranh tại Mỹ (VF 6, VF 7 dự kiến ra mắt tại Mỹ năm 2025).

Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại Mỹ – Trung dưới thời Trump 2.0 cũng đặt ra cả cơ hội và rủi ro cho Việt Nam. Việc Mỹ áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc thúc đẩy xu hướng dịch chuyển sản xuất, tạo cơ hội thu hút vốn FDI. Tuy nhiên, Phó giáo sư Tiến sĩ Trần Đình Thiên cảnh báo Việt Nam cần thận trọng với dòng vốn FDI chất lượng thấp và nguy cơ gian lận xuất xứ để né thuế quan. Nếu không kiểm soát chặt chẽ, Việt Nam có thể đối mặt với cáo buộc thao túng tiền tệ hoặc bị Mỹ áp thuế trừng phạt. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát xuất xứ hàng hóa, đưa ra chế tài nghiêm khắc với hành vi gian lận, và xây dựng chiến lược dài hạn thay vì chỉ tìm kiếm lợi ích ngắn hạn. Sự điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô, đặc biệt về tỷ giá và lãi suất, cũng cần linh hoạt để đối phó với áp lực từ bên ngoài và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước.

Nâng Cao Năng Lực Sản Xuất và Công Nghiệp Phụ Trợ

Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng và cạnh tranh trên trường quốc tế, Vinfast đang đẩy mạnh năng lực sản xuất. Việc phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện Vinfast tại Hà Tĩnh là một bước tiến quan trọng. Dự án có tổng vốn đầu tư lên tới 7.300 tỷ đồng trên diện tích hơn 34 ha tại Khu kinh tế Vũng Áng. Nhà máy sẽ tập trung sản xuất hai mẫu xe chủ lực là VF 3 và VF 5, với công suất thiết kế giai đoạn 1 là 100.000 xe/năm và có thể nâng lên 600.000 xe/năm trong các giai đoạn tiếp theo. Nhà máy này dự kiến khánh thành vào tháng 7/2025 và là nhà máy sản xuất ô tô điện thứ 5 của Vinfast trên toàn cầu (cùng với Hải Phòng, Ấn Độ, Indonesia, và Mỹ).

Song song với Vinfast, THACO AUTO cũng đang tích cực đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu xe và linh kiện sang các thị trường quốc tế như Ấn Độ, Trung Đông, Campuchia, Philippines, Thái Lan, Malaysia. Điều này cho thấy nỗ lực chung của các doanh nghiệp ô tô Việt Nam trong việc tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng để cạnh tranh hiệu quả trên thị trường quốc tế, các doanh nghiệp Việt cần nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe về an toàn, khí thải, và giảm giá thành sản xuất thông qua phát triển ngành công nghiệp phụ trợ và nhận được sự hỗ trợ chính sách từ nhà nước (như chính sách tài khóa, thuế phí).

Kết Luận

Vinfast đang ở một giai đoạn phát triển đầy sôi động, với những thành tựu ấn tượng tại thị trường nội địa và những bước đi quyết liệt trên con đường chinh phục thị trường xe điện toàn cầu. Từ việc liên tục ra mắt các mẫu xe mới, mở rộng hệ thống trạm sạc, xây dựng hệ sinh thái di chuyển xanh toàn diện, đến việc đẩy mạnh năng lực sản xuất và ứng phó với các biến động chính sách quốc tế, Vinfast đang khẳng định tiềm năng và tham vọng của một hãng xe Việt. Dù còn nhiều thách thức phía trước trong cuộc đua với các ông lớn toàn cầu, tinh thần tiên phong và chiến lược đột phá của Vinfast đang góp phần định vị Việt Nam trên bản đồ ngành công nghiệp ô tô điện thế giới.

Tài liệu tham khảo

• CafeF
• Độc đáo TV
• Báo Gia Lai
• Người Quan Sát
• Helo Cafe
• Autopro (nguồn tin về giá xe VF 6, VF 7 tại Mỹ)
• Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan
• Phó giáo sư Tiến sĩ Trần Đình Thiên
• Báo Dân Trí
• Các báo cáo/công bố của VAMA, Vinfast, Hyundai Thành Công