Xe Điện Trung Quốc Ồ ạt Vào Việt Nam: Thách Thức và Cách VinFast Đối Phó

Năm 2024 chứng kiến một làn sóng mạnh mẽ của các thương hiệu ô tô nước ngoài đổ bộ vào thị trường Việt Nam, trong đó đặc biệt nổi bật là sự xuất hiện của hàng loạt hãng xe đến từ Trung Quốc. Chỉ riêng trong năm nay, Việt Nam đã đón nhận sự gia nhập của bảy thương hiệu ô tô mới, tất cả đều có nguồn gốc từ quốc gia láng giềng này. Điều này đã đưa Trung Quốc trở thành quốc gia có số lượng thương hiệu ô tô hiện diện tại Việt Nam nhiều nhất, thiết lập kỷ lục mới trong một năm.

Sự gia nhập ồ ạt lần này gợi nhớ lại làn sóng xe Trung Quốc cách đây khoảng một thập kỷ, với những cái tên như Chery QQ, Zotye Z8, BAIC X7, hay Brilliance V7. Tuy nhiên, hầu hết các thương hiệu đó sau một thời gian đã không còn phân phối sản phẩm tại Việt Nam. Lần trở lại này, bắt đầu manh nha từ sau thành công của MG (thuộc SAIC Motor) kể từ năm 2020, có một điểm khác biệt cốt lõi: trọng tâm đặt vào các mẫu xe điện, đặc biệt là phân khúc xe cỡ nhỏ với mức giá vô cùng cạnh tranh. Các thương hiệu như Wuling, BYD, Chery đang tạo nên một sự khuấy động đáng kể.

Theo thống kê, chỉ trong năm 2024, bảy hãng xe Trung Quốc mới đã gia nhập, nâng tổng số thương hiệu từ quốc gia này lên con số 13 (chưa kể các đơn vị phân phối nhỏ lẻ hoặc ngắt quãng). Con số này vượt qua cả Nhật Bản, quốc gia hiện có chín thương hiệu ô tô đang hoạt động tại Việt Nam. Cuộc đổ bộ này không chỉ dừng lại ở số lượng mà còn tạo ra sự quan tâm thực sự từ phía người tiêu dùng. Dẫn chứng từ dữ liệu tìm kiếm cho thấy, bên cạnh các mẫu xe truyền thống quen thuộc, một số mẫu xe Trung Quốc như MG5 và MG ZS đã lọt top các mẫu xe được liên hệ nhiều nhất, với hàng nghìn lượt tìm kiếm trong năm qua, phần lớn nhờ vào chính sách giảm giá sâu.

Đáng chú ý hơn, làn sóng này không chỉ đơn thuần là nhập khẩu để kinh doanh. Một số hãng xe Trung Quốc đã thể hiện cam kết đầu tư lâu dài bằng việc lên kế hoạch xây dựng nhà máy lắp ráp tại Việt Nam. Ví dụ, liên doanh giữa công ty cổ phần TMT Motors (Việt Nam) và liên minh Geely Auto Group (Trung Quốc) đã ký kết hợp đồng hợp tác lắp ráp và phân phối xe tại Việt Nam, đồng thời ký biên bản ghi nhớ với Ban Quản lý Khu kinh tế và các khu công nghiệp tỉnh Thái Bình. Tập đoàn Chery cũng thông báo về liên doanh giữa Gingu (Việt Nam) và Chery International sẽ xây dựng nhà máy sản xuất các thương hiệu Omoda và Jaecoo tại Khu công nghiệp Hương Phú, Thái Bình, dự kiến hoàn thành vào năm 2025. Chery thậm chí còn xác định Việt Nam sẽ trở thành trung tâm sản xuất ô tô chủ lực của hãng tại khu vực Đông Nam Á.

Làn sóng xe điện giá rẻ của Trung Quốc đang có động lực lớn từ xu hướng chung của thị trường. Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), năm 2024 chứng kiến xe “xanh” chiếm hơn 20% thị phần, cho thấy nhu cầu và sự chấp nhận của người tiêu dùng đối với các phương tiện thân thiện môi trường đang tăng mạnh. Trong khi các hãng truyền thống như Toyota, Hyundai, Honda tiếp cận thị trường bằng các mẫu xe Hybrid, các thương hiệu Trung Quốc lại chọn hướng đi trực diện vào xe thuần điện với dải sản phẩm đa dạng và giá bán hấp dẫn. Các mẫu xe như Wuling HongGuang Mini EV, Wuling Bingo, BYD Atto 3 đã nhanh chóng thu hút sự chú ý nhờ mức giá khởi điểm chỉ từ khoảng 239 triệu đồng (Wuling Mini EV), thiết kế phù hợp đô thị và nhiều tính năng công nghệ. Lợi thế cạnh tranh cốt lõi của xe điện Trung Quốc chính là chi phí sản xuất thấp và chiến lược giá linh hoạt, tạo áp lực lớn lên các đối thủ, đặc biệt là VinFast – hãng xe điện nội địa tiên phong.

Đứng trước thách thức từ làn sóng xe điện Trung Quốc với ưu thế về giá, VinFast đã triển khai chiến lược toàn diện để củng cố vị thế và cạnh tranh hiệu quả. Một trong những lợi thế độc nhất của VinFast chính là hệ thống trạm sạc phủ khắp cả nước. Hiện tại, VinFast đã xây dựng hơn 150.000 cổng sạc trên toàn quốc tại các khu vực chiến lược như trung tâm thương mại, khu đô thị Vinhomes, trạm dừng nghỉ, bãi đỗ xe, và cây xăng. Đặc biệt, chính sách miễn phí sạc tại các trạm công cộng (áp dụng đến hết 30/6/2027 cho khách hàng mua xe trước 1/1/2024) là một rào cản cạnh tranh mạnh mẽ. Chính sách “không đồng nhiên liệu” này giúp khách hàng tiết kiệm chi phí vận hành đáng kể và tạo lợi thế vượt trội so với các hãng xe Trung Quốc mới chưa có hạ tầng sạc riêng hoặc phải phụ thuộc vào bên thứ ba.

Bên cạnh hạ tầng, VinFast cũng nhanh chóng mở rộng dải sản phẩm để cạnh tranh ở mọi phân khúc. Từ các mẫu xe cỡ nhỏ và giá hợp lý như VF 3, VF 5 Plus hướng tới khách hàng trẻ và gia đình nhỏ, đến các mẫu SUV cao cấp hơn như VF 8 và VF 9. Việc ra mắt VF 3 và mẫu Min Concept (chuẩn bị ra mắt) cho thấy VinFast không chỉ tập trung vào phân khúc cao cấp mà còn quyết tâm chiếm lĩnh thị phần xe điện cỡ nhỏ, cạnh tranh trực tiếp với các mẫu xe giá rẻ từ Trung Quốc.

Là thương hiệu ô tô Việt Nam đầu tiên sản xuất xe điện đạt tiêu chuẩn quốc tế, VinFast đã xây dựng được niềm tin từ khách hàng thông qua chất lượng sản phẩm và chính sách hậu mãi vượt trội, điển hình là chính sách bảo hành pin 8-10 năm (tùy mẫu xe) và chính sách bảo hành xe lên tới 10 năm hoặc 200.000 km. VinFast còn hưởng lợi lớn từ hệ sinh thái đa ngành của Tập đoàn Vingroup. Việc tận dụng mạng lưới Vincom, Vinhomes và hệ thống dịch vụ sau bán hàng rộng khắp giúp VinFast tiếp cận và chăm sóc khách hàng một cách toàn diện, điều mà các hãng xe Trung Quốc mới gia nhập chưa thể sánh kịp.

Với chiến lược bài bản, tập trung vào lợi thế cạnh tranh cốt lõi như hạ tầng sạc độc quyền, danh mục sản phẩm đa dạng, thương hiệu uy tín và hệ sinh thái hỗ trợ mạnh mẽ, VinFast đang nắm giữ những “quân bài chiến lược” quan trọng. Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt với làn sóng xe điện Trung Quốc đang đổ bộ, VinFast có đủ tiềm lực để giữ vững vị thế tiên phong và tiếp tục phát triển mạnh mẽ trên thị trường xe điện Việt Nam.