Xe Điện Vinfast: Bước Tiến Tỷ Đô Khuấy Đảo Đông Nam Á và Thách Thức Thế Giới

Khi cả thế giới đang chạy đua vì một tương lai xanh, Vinfast, gã khổng lồ xe điện từ Việt Nam, đang thực hiện những bước đi chiến lược trị giá hàng tỷ đô la, không chỉ khuấy đảo thị trường Đông Nam Á mà còn thách thức các ông lớn toàn cầu. Từ Philippines, Indonesia, Ấn Độ cho đến những cuộc tranh luận sôi nổi ở Campuchia và Thái Lan, sự hiện diện và tham vọng của Vinfast đang định hình lại cục diện ngành công nghiệp ô tô khu vực. Bài viết này phân tích sâu sắc về hành trình đầy tham vọng này, nhìn nhận cả cơ hội và thách thức mà Vinfast đang đối mặt, dựa trên những thông tin và phản ứng được ghi nhận từ nhiều nguồn khác nhau.

1. Vinfast tại Philippines: Con Đường Điện Hóa Đầy Tham Vọng

Vào ngày 24 tháng 3 năm 2025, Vinfast chính thức gây chú ý tại Philippines khi trưng bày các mẫu xe điện VF 3 và VF 7 tại Ayala Malls Manila Bay. Sự kiện này không chỉ đơn thuần là ra mắt sản phẩm, mà còn là lời tuyên bố mạnh mẽ: Philippines sẽ là chiến trường tiếp theo trong tham vọng toàn cầu hóa xe điện của Vinfast. Là hãng xe điện hàng đầu Việt Nam, Vinfast không ngần ngại đặt mục tiêu thay đổi thói quen di chuyển của người dân quốc gia Đông Nam Á này, nơi ngành giao thông vận tải đang thải ra 31% tổng lượng khí CO2 theo báo cáo của Bộ Môi trường Philippines năm 2024.

Danh mục xe điện của Vinfast tại Philippines rất đa dạng, từ VF 3 nhỏ gọn với giá khởi điểm khoảng 646.000 Peso (tương đương khoảng 11.000 USD tại thời điểm đó) đến VF 7 cao cấp với tầm hoạt động 400 km. Đây là chiến lược thông minh nhằm vào mọi đối tượng, từ giới trẻ đô thị đến gia đình cần xe đa dụng. Trong bối cảnh chỉ 2% xe bán ra tại Philippines năm 2024 là xe điện, Vinfast đang đặt cược lớn để khai phá thị trường còn non trẻ này. Với doanh số toàn cầu đạt 97.399 xe trong năm 2024, họ đủ tự tin để làm điều đó.

Nhìn sâu hơn vào chiến lược của Vinfast, hãng không chỉ bán xe mà còn xây dựng cả một hệ sinh thái. Ngày 25 tháng 3 năm 2025, Vinfast ký Biên bản ghi nhớ (MOU) với MGA (414 Car) – đơn vị vận hành chuỗi dịch vụ ô tô Ziga – để mở rộng mạng lưới bảo dưỡng xe điện tại Philippines. Mục tiêu là thiết lập hơn 100 trung tâm dịch vụ trên toàn quốc trước ngày 31 tháng 12 năm 2025, bắt đầu từ việc chuyển đổi số các cơ sở của Ziga thành các trung tâm bảo hành chính thức của Vinfast. Đây là bước đi quan trọng để giải quyết nỗi lo “range anxiety” (lo ngại về tầm hoạt động) và sự thiếu dịch vụ hậu mãi, vốn là rào cản lớn với người dùng xe điện. Trước đó, ngày 01 tháng 3 năm 2025, Vinfast cũng ký MOU với Motofix Automotive để triển khai thêm 63 trung tâm dịch vụ. Kết hợp với kế hoạch lắp đặt 200 trạm sạc cùng Ayala Corporation trong năm 2025, Vinfast đang tạo ra một mạng lưới hạ tầng vững chắc. Chính phủ Philippines cũng ủng hộ khi ký thỏa thuận hợp tác tại Diễn đàn Kinh tế Xanh Manila ngày 15 tháng 4 năm 2025, cam kết giảm 15% chi phí sở hữu xe điện từ tháng 7 năm 2025. Đây là lợi thế cạnh tranh lớn so với các đối thủ như BYD hay Hyundai.

Tác động của Vinfast đã bắt đầu hiện rõ. Theo Auto India, doanh số xe điện tại Philippines tăng 150% trong quý 1 năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024, và Vinfast được dự báo sẽ đẩy tỉ lệ xe điện từ 2% lên 5% vào cuối năm nay. Đây không chỉ là cuộc chơi của một hãng xe mà là sự định hình của cả một thị trường.

Dẫu vậy, con đường phía trước không hề dễ dàng. Một cuộc khảo sát của F Star ngày 10 tháng 4 năm 2025 cho thấy 65% người dân Philippines lo ngại về tầm hoạt động của xe điện (VF 3 đạt 210 km, VF 7 đạt 400km) và thiếu trạm sạc ở vùng đồng thôn. Trong khi đó, các ông lớn như Toyota với Corolla Cross Hybrid (doanh số 25.000 xe năm 2024) hay Hyundai với Ioniq 5 (tầm hoạt động 450 km) vẫn chiếm ưu thế nhờ thương hiệu lâu năm và mạng lưới có sẵn. Nhưng cơ hội cũng rộng mở. Chính phủ Philippines đặt mục tiêu 10% phương tiện là xe điện vào năm 2030 theo kế hoạch của Bộ Giao thông năm 2024, tạo điều kiện cho Vinfast bứt phá. Đặc biệt, sự kiện hợp tác với Ziga ngày 25 tháng 3 năm 2025 không chỉ tăng cường dịch vụ mà còn khẳng định cam kết dài hạn của Vinfast. Hãng cũng vừa ra mắt VF 6 và VF 9 tại Bharat Mobility Expo ở Ấn Độ ngày 17 tháng 1 năm 2025 cho thấy khả năng đổi mới và mở rộng không ngừng. Với kế hoạch tăng sản lượng toàn cầu lên tới 200.000 xe trong năm 2025, Philippines là một bàn đạp chiến lược không thể bỏ qua.

Tương lai của xe điện tại Philippines đang có triển vọng sáng sủa. Sự hiện diện của Vinfast hứa hẹn tạo ra bước ngoặt lớn. Nếu đạt mục tiêu 10.000 xe bán tại Philippines trong năm 2025, dự báo từ Vinfast Philippines tháng 4 năm 2025, hãng sẽ giúp giảm 25.000 tấn CO2 mỗi năm, tương đương trồng 1,2 triệu cây xanh. Manila, nơi ô nhiễm PM2.5 vượt ngưỡng WHO gấp ba lần, sẽ được hưởng lợi lớn từ không khí sạch hơn. Chưa kể, Vinfast dự kiến tạo ra 2.000 việc làm mới qua mạng lưới đại lý và trạm sạc theo thông cáo Vinfast ngày 13 tháng 4 năm 2025. Nhìn xa hơn, Vinfast có thể đưa Philippines thành trung tâm xe điện Đông Nam Á, cạnh tranh với Thái Lan và Indonesia. Trong bối cảnh tăng trưởng EV toàn cầu chậm lại, việc Vinfast chọn Philippines làm điểm đến chiến lược cho tầm nhìn dài hạn, không chỉ bán xe mà còn kiến tạo một hệ sinh thái bền vững, cho thấy một chiến lược bài bản. Vinfast không chỉ mang lại xe điện đến Philippines, họ mang cả một tầm nhìn chiến lược với những hợp tác như Ziga, mạng lưới dịch vụ mở rộng và cam kết đổi mới. Đây là thời khắc để Philippines quyết định tiến lên hay là tụt lại trong cuộc đua xanh toàn cầu.

2. Vinfast tại Indonesia: Kẻ Phá Đảo Ngành Ô Tô

Khi cả thế giới đang đổ dồn ánh mắt vào cuộc đua xe điện, một cái tên đến từ Việt Nam, Vinfast, đang khiến các ông lớn phải dè chừng tại Indonesia. Thị trường 270 triệu dân đầy tiềm năng này liệu có phải là bước đi thiên tài hay chỉ là một canh bạc mạo hiểm của một kẻ ngoại đạo?

Vinfast đã chính thức đặt dấu ấn tại Indonesia với màn ra mắt hoành tráng tại Triển lãm Mô tô Quốc tế Indonesia (IIMS) 2025, nơi hãng giới thiệu loạt mẫu xe điện mới: VF 3, VF 4, VF 5, VF 6, VF 7 và đặc biệt là VF 3 – mẫu xe siêu nhỏ, giá rẻ gây sốt. Theo thông báo chính thức từ Vinfast ngày 20 tháng 3 năm 2025 trên vinfastauto.com, VF 3 với mức giá dự kiến khoảng 230 triệu Rupiah (tương đương 15.000 USD) đã thu hút hơn 2.500 đơn đặt hàng chỉ trong 48 giờ đầu mở bán, một con số đáng kinh ngạc với một thương hiệu mới tại đây. VF e34 và VF 5 cũng không kém cạnh, ghi nhận gần 1.000 đơn hàng trong tuần đầu tiên.

Điều gì khiến Vinfast tạo được cơn sốt này? Đó là chiến lược giá cạnh tranh kết hợp với mô hình cho thuê pin độc đáo, giảm chi phí sở hữu xuống mức ngang ngửa xe xăng truyền thống, dao động từ 4 đến 6 triệu Rupiah mỗi tháng tùy gói. Chưa hết, Vinfast còn cam kết bảo hành pin lên tới 10 năm hoặc 200.000 km, một lời hứa mà ít đối thủ dám đưa ra. Việc thâm nhập vào Indonesia không chỉ là một bước đi chiến thuật mà là lời tuyên chiến với các gã khổng lồ như Toyota hay Hyundai. Theo CEO Vinfast Global, bà Lê Thị Thu Thủy, trong buổi họp báo tại IIMS 2025, Indonesia là chìa khóa mở ra Đông Á và Vinfast đến đây để thay đổi cách người dân nhìn nhận về xe điện.

Mở rộng tầm nhìn, Vinfast không chỉ bán xe mà còn xây dựng cả một đế chế tại Indonesia. Hãng đã khởi công nhà máy sản xuất tại Tây Java vào đầu tháng 3 năm 2025 với vốn đầu tư ban đầu là 200 triệu USD, dự kiến sản xuất 50.000 xe mỗi năm từ năm 2026. Nhà máy này không chỉ đáp ứng nhu cầu nội địa mà còn hướng tới xuất khẩu sang các nước ASEAN khác, tận dụng lợi thế miễn thuế trong khối. Động thái này đã nhận được cái gật đầu từ chính phủ Indonesia, với Bộ trưởng Đầu tư Bahlil Lahadalia tuyên bố Vinfast sẽ tạo ra 5.000 đến 7.000 việc làm trực tiếp chưa kể hàng chục nghìn việc làm gián tiếp.

Chưa dừng lại, Vinfast công bố kế hoạch xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển R&D tại Jakarta, tập trung vào pin chịu nhiệt và công nghệ tối ưu cho giao thông đô thị. Một bước đi thông minh khi Indonesia có khí hậu nóng ẩm và mật độ giao thông dày đặc. Theo Nikkei Asia ngày 25 tháng 3 năm 2025, trung tâm này sẽ hợp tác với Đại học Indonesia để phát triển các giải pháp EV phù hợp với địa phương, dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2027.

Hợp tác là chìa khóa trong chiến lược của Vinfast. Hãng đã ký Biên bản ghi nhớ (MOU) với PT Aryaputra Sinatria để mở 22 showroom tại Jakarta và Bandung từ năm 2025. Đồng thời, hợp tác với PLN, công ty điện lực nhà nước Indonesia, để triển khai 10.000 trạm sạc trên toàn quốc trong 5 năm tới. Thậm chí, một thỏa thuận tiềm năng trị giá 1 tỷ USD với Jazira Investment Quant đang được đàm phán để mở rộng cơ sở hạ tầng và dịch vụ EV.

Indonesia là mảnh đất màu mỡ cho xe điện. Theo số liệu từ Bộ Công thương Indonesia ngày 15 tháng 3 năm 2025, doanh số EV tại đây tăng vọt 200% trong năm 2024, đạt tới 250.000 chiếc nhờ các chính sách trợ giá lên tới 70 triệu Rupiah mỗi xe và miễn thuế nhập khẩu đến năm 2025. Với nguồn tài nguyên Niken dồi dào, nguyên liệu chính cho pin EV, Indonesia đang trở thành trung tâm sản xuất xe điện toàn cầu. Vinfast đã chớp thời cơ này.

Tuy nhiên, con đường không phải trải hoa hồng. Cạnh tranh tại Indonesia là một cuộc chiến khốc liệt. Toyota chiếm 33% thị phần ô tô. Hyundai với Ioniq 5 đã bán hơn 15.000 chiếc trong năm 2024. Các hãng BYD và Wuling từ Trung Quốc đang áp đảo phân khúc giá rẻ. Vinfast cần một chiến lược định giá sắc bén. VF 3 có thể là át chủ bài, nhưng liệu các mẫu cao cấp như VF 7 (giá dự kiến 700 triệu Rupiah) có đủ sức hút trước Ioniq 5 hay Toyota bZ4X?

Cơ sở hạ tầng là nút thắt lớn nhất. Hiện Indonesia có 700 trạm sạc công cộng, trong khi Chính phủ đặt mục tiêu 2.400 trạm vào cuối năm 2025. Vinfast đã cam kết lắp đặt 10.000 trạm sạc trong năm 2025, nhưng tiến độ thực tế vẫn là dấu hỏi. Kinh nghiệm từ Việt Nam, nơi Vinfast đã xây dựng hơn 1.500 trạm sạc, có thể là lợi thế, nhưng liệu họ có đủ nguồn lực để tái hiện kỳ tích tại một thị trường lớn gấp ba lần? Chưa kể vấn đề xử lý pin thải vẫn là bài toán nan giải khi Indonesia chưa có hệ thống tái chế hoàn chỉnh.

Nếu thành công, Vinfast có thể phá đảo ngành ô tô Indonesia. Họ không chỉ bán xe mà còn mang đến một hệ sinh thái từ sản xuất, sạc điện đến dịch vụ Taxi xanh thông qua Green SM. Công ty con của Vingroup đã đặt mục tiêu đưa 10.000 xe điện vào hoạt động tại Indonesia trong 3 năm tới. Điều này có thể buộc Toyota và Hyundai phải đẩy nhanh quá trình điện hóa, tạo ra một cuộc đua đổi mới chưa từng có. Tác động kinh tế cũng đáng kể. Nhà máy Vinfast tại Tây Java dự kiến đóng góp 0,5% GDP khu vực trong 5 năm tới, đồng thời đào tạo hàng nghìn kỹ sư địa phương về công nghệ EV. Dài hạn, Vinfast có thể giúp Indonesia tiến gần hơn đến mục tiêu giảm 29% khí thải vào năm 2030, biến ngành ô tô nước này trở thành một hệ sinh thái xanh, thông minh. Nhưng nếu thất bại, Vinfast có nguy cơ trở thành cái tên bị lãng quên, để lại bài học đắt giá về tham vọng vượt tầm tay.

3. Vinfast tại Ấn Độ: Cứ Điểm Sản Xuất Toàn Cầu Mới

Vinfast đang định vị mình là một đối thủ chủ chốt trên thị trường xe điện toàn cầu. Giới truyền thông Ấn Độ đưa tin Tuticorin, thành phố cảng ở miền Nam bang Tamil Nadu, Ấn Độ, đang nổi lên như một trung tâm mới trong ngành công nghiệp ô tô nước này với nhà máy sản xuất xe điện của Vinfast sắp đi vào hoạt động. Tiến độ thần tốc của Vinfast đã ngay lập tức gây ấn tượng với giới quan chức bang Tamil Nadu. Bộ trưởng Công nghiệp, bà T.R.B. Rajaa, khẳng định Tuticorin đang vươn lên trở thành cụm công nghiệp ô tô lớn thứ tư của bang sau Chennai, Krishnagiri và Coimbatore, từ đó củng cố thêm vị thế của Tamil Nadu trong ngành công nghiệp ô tô Ấn Độ.

Theo nguồn tin từ Bộ Công nghiệp, hiện Vinfast đã hoàn thiện 90% nhà máy sản xuất ô tô điện tại Ấn Độ và dự kiến chính thức đi vào hoạt động trong vòng 2 đến 3 tháng tới. Song song với phát triển hạ tầng sản xuất, hãng xe của tỷ phú Phạm Nhật Vượng cũng tích cực chuẩn bị công tác hậu cần. Trong tuần qua, đại diện của Vinfast đã có buổi làm việc với cơ quan chức năng tại Ấn Độ để bàn về việc nhập khẩu linh kiện xe điện quan trọng cũng như thiết lập chuỗi logistics kết nối trực tiếp từ cảng Hải Phòng đến cảng Tuticorin. Mạng lưới này sẽ giúp Vinfast chủ động hơn trong việc nhập khẩu linh kiện và xuất khẩu xe hoàn chỉnh ra các thị trường trong và ngoài Ấn Độ. Các nguồn tin trong ngành cho biết Vinfast sẽ đưa đến Tuticorin khoảng 2.000 container linh kiện CKD để chuẩn bị cho hoạt động sản xuất chính thức vào tháng 5. Lễ khánh thành nhà máy dự kiến được tổ chức trong tháng 6 năm 2025. Như vậy, nhà máy của Vinfast đã hoàn thành sớm hơn 6 tháng so với mốc thời gian dự định ban đầu. Đồng thời, nhà máy này không chỉ phục vụ cho thị trường nội địa Ấn Độ mà còn đóng vai trò là trung tâm xuất khẩu toàn cầu, củng cố sự hiện diện ngày càng tăng của Vinfast trên thị trường quốc tế.

Nhà máy sản xuất xe điện của Vinfast tại Tuticorin có quy mô lên tới 160 ha, tọa lạc trong khu công nghiệp SIPCOT, khu công nghiệp trọng điểm do Tổng công ty Xúc tiến Công nghiệp Tamil Nadu quản lý. Đây là một trong những dự án công nghiệp có quy mô lớn nhất tại khu vực miền Nam Ấn Độ với tổng vốn đầu tư 500 triệu USD trong vòng 5 năm. Nhà máy này có công suất thiết kế đạt 150.000 xe mỗi năm và kỳ vọng tạo ra 3.500 việc làm cho người lao động địa phương. Việc nhà máy tại Ấn Độ sớm đi vào sản xuất, Vinfast đang định vị mình là một đối thủ chủ chốt trên thị trường xe điện toàn cầu. Nhà máy này cũng bổ sung vào hệ sinh thái công nghiệp toàn cầu của Vinfast bên cạnh các nhà máy khác đặt tại Hải Phòng (Việt Nam), North Carolina (Mỹ) và sắp tới là Indonesia.

Bùng nổ với chính sách xe điện hấp dẫn, Chính phủ Ấn Độ đang lên kế hoạch công bố chính sách xe điện EV mới nhằm khuyến khích các nhà sản xuất EV toàn cầu như Tesla và Vinfast. Đây được xem là động thái chiến lược giúp thị trường EV Ấn Độ trở nên hấp dẫn hơn, đồng thời thu hút các nhà sản xuất xe điện quốc tế, khuyến khích họ đầu tư vào thị trường EV đang phát triển của Ấn Độ. Theo chính sách đề xuất, thuế nhập khẩu đối với xe điện cao cấp có giá trên 35.000 USD sẽ được giảm từ mức 110% hiện tại xuống còn 15% với điều kiện các nhà sản xuất đáp ứng các mốc đầu tư và sản xuất cụ thể. Các nhà sản xuất ô tô sẽ cần phải đầu tư tối thiểu 4.150 Crore Rupiah (khoảng hơn 12 tỷ đồng) không bao gồm các khoản đầu tư trước đó và chi phí xây dựng. Cùng với đó, các nhà sản xuất được yêu cầu đạt doanh thu 2.500 Crore Rupiah vào năm thứ hai, tăng dần lên 5.000 Crore Rupiah vào năm thứ tư và 7.500 Crore Rupiah vào năm thứ năm. Những cột mốc này nhấn mạnh ý định của Ấn Độ là trở thành một nhân tố quan trọng trong thị trường EV toàn cầu, thúc đẩy sự đổi mới và khả năng cạnh tranh giữa các nhà sản xuất.

Cùng với ô tô, Chính phủ Ấn Độ cũng đang thúc đẩy xe máy điện, đảm bảo rằng phương tiện xanh này sẽ thay thế cho các loại xe máy truyền thống chạy bằng xăng hoặc dầu diesel. Kế hoạch sử dụng chương trình Sản xuất Xe Hybrid và Điện (FAME) là bước tiến quan trọng tiếp theo cho hướng đi này. Theo đó, chương trình FAME được triển khai vào năm 2025, hỗ trợ trực tiếp cho việc mua xe điện và giảm chi phí cho người tiêu dùng. Giai đoạn thứ hai của chương trình được triển khai vào năm 2029, tập trung vào giao thông công cộng và mở rộng cơ sở hạ tầng sạc.

Nắm bắt lợi thế, Vinfast đang tích cực tìm kiếm đối tác để tham gia thị trường xe hai bánh điện của Ấn Độ. Đây là thị trường đầy tiềm năng với doanh số tăng hơn 30% vào năm 2024 và là thị trường xe hai bánh lớn nhất thế giới. Vinfast đã đặt mục tiêu nội địa hóa sản xuất và cung cấp xe điện hai bánh chất lượng, giá cả phải chăng. Hãng xe điện Việt tiết lộ đang phát triển một mẫu xe điện mới dành riêng cho thị trường Ấn Độ. Ông Ashvin Patil, Phó Giám đốc Điều hành Vinfast Ấn Độ, chia sẻ: “Chúng tôi đang nghiên cứu sở thích và lựa chọn của khách hàng. Sớm thôi, các bạn sẽ nghe về kế hoạch của chúng tôi cho các mẫu xe điện hai bánh.” Trước đó, tại triển lãm Bharat Mobility Global Expo 2025, Vinfast đã trưng bày dàn xe máy điện từ phổ thông đến cao cấp (Evo 200, Clara S, Felix S, Vento S, Theon S), thu hút đông đảo sự chú ý của người đến tham quan.

4. Phản ứng tại Campuchia: Tranh Luận về Sự Phát Triển

Vinfast đang thôi bùng tranh luận trên mạng xã hội Campuchia. Nhiều người Campuchia thắc mắc điều gì khiến Việt Nam vượt lên mà Campuchia lại tụt hậu. Việt Nam hiện sản xuất khoảng 150.000 ô tô mỗi năm, trong khi Campuchia vẫn chủ yếu phụ thuộc vào nhập khẩu và không có ngành sản xuất ô tô đáng kể. Gần đây, sự trỗi dậy của Vinfast, hãng xe điện Việt Nam, đã gây chú ý lớn không chỉ trong nước mà còn tại các thị trường quốc tế, bao gồm cả Campuchia.

Một kênh truyền thông Campuchia có tên BCNet Cambodia đã đăng tải nhiều video về Vinfast với các tiêu đề như “Ô tô Việt Nam lặng lẽ vươn lên vị trí thứ ba thế giới về giá trị thương hiệu”, “Việt Nam đầu tư 2 tỷ USD xây dựng Nhà máy ô tô điện ở nước ngoài”… Những video này đã nhanh chóng gây bão mạng xã hội Campuchia, khiến cho nhiều người dân nước này ngỡ ngàng và không khỏi ganh tị trước sự phát triển của Việt Nam. Trong khi đó, Campuchia vẫn tập trung vào các ngành sản xuất nhỏ lẻ như Kế B (sản phẩm từ mía) và rượu với sản lượng hàng nghìn lít mỗi ngày nhưng không đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế.

Vinfast được xem là bước tiến lớn của Việt Nam. Sanva Naza, một người đam mê công nghệ ô tô từ Campuchia, đã chia sẻ trên kênh Business Cambodia: “Tôi là Sanva, một người yêu thích công nghệ xe hơi. Gần đây, Vinfast, hãng xe điện đến từ Việt Nam, khiến tôi đặc biệt chú ý. Chỉ trong thời gian ngắn, Vinfast đã mở rộng thị trường từ Việt Nam sang Mỹ, châu Âu và Đông Nam Á. Họ đầu tư mạnh vào công nghệ, xây dựng nhà máy hiện đại và không ngừng cải tiến sản phẩm. Điều này thực sự ấn tượng với một thương hiệu còn non trẻ nhưng lại dám cạnh tranh với các ông lớn như Toyota hay Honda.”

Naza cũng nhận xét các mẫu xe điện như VF e34 hay VF 8 của Vinfast có thiết kế hiện đại, sang trọng, không thua kém các hãng xe từ châu Âu hay Hàn Quốc. Nội thất tiện nghi, tích hợp nhiều công nghệ thông minh. Tuy nhiên, ngoài thiết kế, điều quan trọng là khả năng vận hành, độ bền và hệ thống an toàn có đạt chuẩn quốc tế hay không. Đây vẫn là câu hỏi lớn. Một điểm độc đáo của Vinfast là mô hình thuê pin. Chính sách này giúp giảm giá thành xe ban đầu, người dùng không phải lo lắng về việc pin xuống cấp vì sẽ được thay mới. Tuy nhiên, chi phí thuê pin dài hạn có thể cao hơn so với mua đứt. Điều này gây tranh cãi tại các thị trường như Campuchia, nơi người tiêu dùng quen với việc sở hữu trọn vẹn chiếc xe thay vì trả phí hàng tháng.

Cơ hội và thách thức của Vinfast tại Campuchia được Sanva Naza nhìn nhận rõ. Vinfast có tiềm năng tại Campuchia nhưng đối mặt với nhiều thách thức. Thứ nhất, hệ thống bảo hành, bảo dưỡng cần xây dựng mạng lưới đáng tin cậy để thuyết phục khách hàng. Thứ hai, trạm sạc điện: cơ sở hạ tầng sạc tại Campuchia còn hạn chế, đòi hỏi Vinfast phải đầu tư lớn. Thứ ba, cạnh tranh: giá xe Nhật cũ (Toyota, Honda) vẫn được lựa chọn phổ biến tại Campuchia nhờ giá rẻ và dễ dàng sửa chữa. Naza đặt câu hỏi liệu Vinfast có đủ sức thuyết phục người dùng Campuchia chấp nhận xe điện và mô hình thuê pin hay không. Đây là thách thức lớn mà hãng cần phải vượt qua.

Phản ứng của dân mạng Campuchia sau khi các video về Vinfast lan truyền cho thấy nhiều ý kiến trái chiều. Nhiều bình luận thể hiện sự ngưỡng mộ Việt Nam: “Chưa biết kết quả như thế nào, nhưng tôi khen người Việt Nam vì họ dám bước đi trên con đường khó khăn này. Còn Campuchia 95% hàng tiêu dùng đều phải nhập khẩu.” Một ý kiến khác: “Việt Nam đã tiến xa, còn Campuchia vẫn chưa bắt kịp. Nghe nói đến năm 2030, Việt Nam sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ hai ASEAN, chỉ sau Indonesia.” Hay: “Ô tô Việt Nam đã bán ở Canada, Mỹ. Sản phẩm của họ rất tốt. Trong khi người Khmer chỉ biết khoe khoang mà chẳng làm việc gì.” Bên cạnh đó, cũng không thiếu những bình luận thể hiện sự tự ti và chỉ trích: “Việt Nam nổi danh khắp thế giới, còn Campuchia chỉ sản xuất rượu bia.” “Nghe đến sản phẩm Việt Nam là người ta sợ mất vía rồi, những đồ của mình thì chẳng ai mua.” “Nền kinh tế Việt Nam đạt 491 tỷ USD vào năm 2023, ngang bằng với Thái Lan, còn Campuchia thì sao? Đại gia nước họ đầu tư sản xuất ô tô, đại gia nước mình chỉ lo làm rượu bia hại sức khỏe.” Một số bình luận gay gắt hơn: “Campuchia không có thời gian sản xuất gì cả vì còn bận định [nhận xét tiêu cực về Trung Quốc].” “Việt Nam thành công, còn thất bại chỉ có Campuchia mà thôi.”

Nhiều bình luận thể hiện sự hy vọng và nghi ngờ: “Tôi không quá yêu Việt Nam, nhưng ghét hơn những kẻ chỉ biết chỉ trích mà chẳng làm được gì. Thế giới ca ngợi Việt Nam Kỳ quan vĩ đại, còn Campuchia thì sao?” Hay “Vinfast có thiết kế đẹp, nhưng tôi chưa tin tưởng xe điện. Chừng nào chính phủ Campuchia chưa cấm xe xăng, tôi vẫn dùng xe cũ.”

Có thể thấy, sự phát triển của Vinfast là minh chứng cho bước tiến vượt bậc của Việt Nam trong ngành công nghiệp ô tô, trong khi Campuchia vẫn còn tụt hậu. Để bắt kịp, Campuchia cần phải đầu tư vào giáo dục, công nghệ và cơ sở hạ tầng thay vì chỉ dựa vào nhập khẩu hoặc các ngành sản xuất nhỏ lẻ. Một số người dân Campuchia nhận định lãnh đạo Campuchia chỉ lo giữ quyền lực, không chú đến công nghiệp. Họ đặt câu hỏi: “Việt Nam làm được sao chúng ta không thể?” và “Vinfast không chỉ làm ô tô, họ còn xây dựng thương hiệu quốc gia. Campuchia có tiềm năng nhưng thiếu sự lãnh đạo quyết đoán.”

5. Phản ứng tại Thái Lan: Dậy Sóng với Dự Án Tỷ Đô

Không chỉ xe điện, các dự án hạ tầng lớn của Vingroup cũng gây chú ý tại khu vực. Tại Thái Lan, thông tin Vingroup tuyên bố xây dựng tuyến tàu cao tốc nối từ Quận 9 (TP.HCM) đến huyện Cần Giờ, dài gần 50 km chỉ trong 3 năm, đã làm dậy sóng truyền thông và cộng đồng mạng. Liệu đây là bước ngoặt lịch sử hay chỉ là chiêu trò quảng bá?

Ngày 23 tháng 3 năm 2025, cộng đồng Thái Lan xôn xao trước một video từ kênh truyền thông nổi tiếng của nước này với tiêu đề “Việt Nam dự định xây dựng đường sắt Cao tốc và rừng” và nội dung xoay quanh kế hoạch tham vọng của Vingroup, tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam. Vingroup tuyên bố xây dựng tuyến tàu cao tốc dài 48,5 km, tốc độ 250 km/h, xuyên qua rừng ngập mặn gần Cần Giờ, với cam kết hoàn thành trong 3 năm. Nếu thành công, đây sẽ là dự án đường sắt thi công nhanh nhất thế giới, vượt qua các kỷ lục hiện tại như tuyến tàu cao tốc Bắc Kinh-Thượng Hải dài 1.300 km hoàn thành trong 3 năm nhưng với nguồn lực quốc gia khổng lồ.

Không chỉ gây ấn tượng với tiến độ thần tốc, điều khiến dư luận kinh ngạc hơn là cả toàn bộ vốn đầu tư, vận hành và khai thác đều do Vingroup tự đảm nhiệm, không phụ thuộc vào chính phủ hay vốn nước ngoài. Một dự án đỉnh cao tự chủ hay chỉ là lời hứa hẹn trên giấy? Nhiều cư dân mạng Thái Lan đặt nghi vấn: “Vậy Vingroup, một tập đoàn tư nhân, có thể tự mình gánh vác dự án tầm cỡ quốc gia không?”

Tuyến tàu cao tốc này dự kiến nối từ Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh, đến huyện Cần Giờ, một khu vực tương đối hẻo lánh, phần lớn là rừng ngập mặn, hiện chỉ kết nối với đất liền bằng phà. Theo báo cáo từ VietNamNet ngày 15 tháng 05 năm 2023, Cần Giờ là vùng đất giàu tiềm năng sinh thái nhưng hạ tầng giao thông còn hạn chế với dân số chưa đến 70.000 người. Vậy tại sao Vingroup lại chọn nơi này làm đích đến cho một dự án đắt đỏ bậc nhất thế giới?

Một giả thuyết được cộng đồng mạng Thái Lan và cả Việt Nam bàn tán sôi nổi: liệu Vingroup đã âm thầm thâu tóm quỹ đất lớn tại đây để phát triển khu đô thị mới? Thực tế, theo thông tin từ Báo cáo đầu tư vào ngày 10 tháng 9 năm 2021, Vingroup từng đề xuất xây dựng siêu dự án đô thị sinh thái Cần Giờ với diện tích hàng ngàn ha. Nếu tuyến tàu cao tốc hoàn thành, giá trị bất động sản tại đây có thể tăng vọt, mang lại lợi nhuận khổng lồ.

Nhưng cũng có ý kiến hoài nghi. Với địa hình ngập mặn, chi phí xây dựng sẽ cực kỳ tốn kém. Theo The Guardian (bài viết ngày 12 tháng 11 năm 2020 về hạ tầng giao thông ở Đông Nam Á), các dự án đường sắt qua vùng đất yếu như rừng ngập mặn thường đội vốn gấp đôi so với dự kiến ban đầu. Liệu Vingroup đã tính toán đủ kỹ lưỡng? Đây là nước cờ kinh tế hay chỉ là một giấc mơ viển vông giữa vùng đất ngập nước?

Thông tin về dự án nhanh chóng làm dậy sóng mạng xã hội Thái Lan với nhiều người lo ngại Việt Nam sẽ vượt mặt họ trong cuộc đua phát triển khu vực. Thái Lan từng tự hào với hệ thống tàu điện nội đô và kỳ tích đào hầm xuyên sông Chao Phraya hoàn thành năm 2019 theo Bangkok Post. Nhưng các dự án tàu cao tốc nối ba sân bay của họ dù được đề xuất vào năm 1995 đến nay vẫn ì ạch sau 7 năm khởi công. Trong khi đó, Việt Nam dù chậm chân hơn với đề xuất cao tốc từ năm 2000, lại đang cho thấy quyết tâm mạnh mẽ. Tuy nhiên, thực tế không mấy khả quan. Tuyến Metro số 1 Thành phố Hồ Chí Minh (Bến Thành – Suối Tiên) đã trì hoãn hơn 10 năm, đội vốn từ 17.000 tỷ lên 43.000 tỷ đồng. Dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông cũng mất 13 năm để hoàn thành với sự hỗ trợ của Trung Quốc. Vậy làm sao một công ty tư nhân như Vingroup có thể đạt kỳ tích 50 km trong 3 năm?

Cộng đồng mạng Thái Lan chia hai luồng ý kiến. Một bên ngưỡng mộ tốc độ phát triển của Việt Nam, dẫn chứng từ Vinfast (doanh thu năm 2023 đạt 1,2 tỷ USD theo báo cáo tài chính của Vingroup được công bố trên Forbes) và các dự án lớn như Landmark 81. Họ nhận xét Việt Nam thông minh, chăm chỉ, đầy tham vọng, có Vietnam Airlines, Vietjet đứng top ASEAN, FPT dẫn đầu công nghệ, Sky Mavis khuynh đảo blockchain, còn Thái Lan thì lười biếng, mê tín, sống trong hào quang quá khứ. Bên còn lại lại cho rằng đây chỉ là một cú bơm thổi truyền thông khi Việt Nam chưa từng có kinh nghiệm xây dựng tàu cao tốc. Một ý kiến chế giễu: “50 km trong 3 năm, có tiền không mà đi nổ như vậy?”

Nhưng cũng có những bình luận công nhận tiềm năng. Nếu Việt Nam làm được, đây sẽ là bước ngoặt. Họ có vị trí địa lý lý tưởng cho đường sắt cao tốc. Thậm chí một số người Thái lo lắng: kinh tế Việt Nam tăng trưởng nhất ASEAN (6,5% năm 2023 theo World Bank), trong khi Thái Lan xếp thứ tám. “Cứ tự khen mặt rồi sẽ bị bỏ lại.”

Vinfast và Vingroup không còn xa lạ với nhiều dự án nổi bật. Từ Vinfast, hãng xe điện đầu tiên của Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế, đến kế hoạch Metro Thành phố Hồ Chí Minh – Cần Giờ được Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất tại Hội nghị Quy hoạch năm 2021, tập đoàn này đang khẳng định vai trò tiên phong. Nhưng những khó khăn phải trả không hề nhỏ. Vinfast lỗ hơn 1,5 tỷ USD trong năm 2023 theo báo cáo tài chính được công bố trên Forbes. Liệu Vingroup có đủ nguồn lực tài chính để thực hiện lời hứa 3 năm kỷ lục? Theo Nikkei Asian vào ngày 10 tháng 2 năm 2024, tổng tài sản của Vingroup đạt 18 tỷ USD, nhưng nợ phải trả cũng lên tới 12 tỷ USD. Một dự án tàu cao tốc với chi phí ước tính hàng tỷ USD có thể là con dao hai lưỡi: khi thành công sẽ đưa Việt Nam lên bản đồ công nghệ thế giới, còn khi thất bại sẽ đẩy tập đoàn vào khủng hoảng.

Dự án tàu cao tốc xuyên rừng của Vingroup không chỉ là một công trình giao thông mà còn là một biểu tượng cho tham vọng vươn tầm thế giới của Việt Nam. Nếu thành công, đây sẽ là minh chứng cho thấy một doanh nghiệp tư nhân Việt có thể làm nên kỳ tích mà các quốc gia khác phải dựa vào nguồn lực của nhà nước. Nhưng nếu thất bại, cái giá phải trả có thể là sự nghi ngờ vào năng lực tự chủ của cả một quốc gia. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng 6,5% năm 2023, sự hậu thuẫn từ chính phủ và kinh nghiệm từ những dự án lớn, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử. Nhưng địa hình ngập mặn, thiếu kinh nghiệm tàu cao tốc và áp lực tài chính là những rào cản không thể xem nhẹ.

Vinfast đang viết nên một chương mới cho ngành ô tô khu vực và câu chuyện về sự phát triển của Việt Nam. Những bước đi tỷ đô tại Philippines, Indonesia, Ấn Độ cùng những dự án hạ tầng táo bạo như tuyến Metro Cần Giờ của Vingroup đang là tâm điểm chú ý. Những phản ứng đa chiều từ các nước láng giềng như Campuchia và Thái Lan cho thấy sự ngưỡng mộ, ghen tị lẫn hoài nghi trước tốc độ và tham vọng của Việt Nam. Đây không chỉ là câu chuyện về xe điện hay hạ tầng, mà còn là về tương lai giao thông, phát triển kinh tế và vị thế quốc gia trong khu vực Đông Nam Á và trên trường quốc tế.

Tài liệu tham khảo:

• Bộ Môi trường Philippines (báo cáo 2024)
• Auto India (báo cáo Q1 2025)
• F Star (khảo sát ngày 10/04/2025)
• Bộ Giao thông Philippines (kế hoạch 2024)
• Vinfast Philippines (dự báo tháng 04/2025)
• Thông cáo báo chí Vinfast (ngày 13/04/2025)
• Vinfastauto.com (thông báo ngày 20/03/2025)
• Nikkei Asia (ngày 25/03/2025, ngày 10/02/2024)
• Bộ Công thương Indonesia (số liệu ngày 15/03/2025)
• Forbes (báo cáo tài chính Vinfast/Vingroup 2023)
• VietNamNet (ngày 15/05/2023)
• Báo cáo đầu tư (ngày 10/09/2021)
• The Guardian (bài viết ngày 12/11/2020)
• Bangkok Post (thông tin 2019)
• World Bank (báo cáo tăng trưởng kinh tế 2023)
• Cafe.vn, Độc đáo TV (tổng hợp và đưa tin)
• BCNet Cambodia, Business Cambodia (các video và chia sẻ)
• Các kênh truyền thông Thái Lan (video ngày 23/03/2025)